________________
આશ્રવ ભાવનાનું સ્વરૂપ.
૨૧૩
સુગંધી વિલેપને એ જેના ઉપર લગાડવાથી મળરૂપ થઈ જાય છે તે શરીરમાં પવિત્રતા શી? સુગંધી તાંબુલાદિ ખાધાં હોય છતાં સવારમાં ઉઠતાં મુખ જુગુપ્સનીય યા દુગધિત થાય છે, તે શરીર શું પવિત્ર કહેવાય?
| સ્વભાવથીજ પવિત્ર યા સુગંધી, ગંધ, ધૂપ, પુષ્પ, પુષ્પમાળા, વસ્ત્રાદિ જે દેહના સંબંધથી દુર્ગધિત અને અપવિત્ર (મલિન) થાય છે, તે કાયાને પવિત્ર માનવી એ કેટલું બધું શોચનીય છે? મદિરાના વડાની માફક સેંકડો વાર આ કાયાને છે, વિલેપન કરે કે અભ્ય ગન કરે તે પણ પવિત્ર થવાની નથી. માટે આ અનિત્ય દેહથી જેટલી તપસ્યા, જ્ઞાન, ધ્યાન, અને પોપકારાદિ બની શકે તે કરી લેવું, એજ આ માનવ દેહનું સાર્થકપણું છે. આ અશુચિ ભાવના ભાવવાથી શરીર સંબંધી મદ, અભિમાન ગળી જાય છે અને દેહથી આત્માને જુદે જોવામાં આવે છે.
मनोवाकायकर्माणि योगाः कर्म शुभाशुभं । यदाश्रति जंतूना-मावास्तेन कीर्तिताः ॥ ७४ ॥ मैञ्यादिवासितं चेतः कर्म सूते शुभात्मकम् । ., कषायविषयाक्रांतं वितनोत्यशुभं पुनः ॥ ७५ ॥ शुभार्जनाय सुतथ्यं श्रुतज्ञानाश्रितं वचः। विपरीतं पुनर्जेय-मशुभाजनहेतवे ॥७६ ॥ शरोरेण सुगुप्तेन शरीरी चिनुते शुभम् । सततारंभिणा जंतु-घातकेनाशुभं पुनः ॥ ७७ ॥ ..., कषायविषयायोगाः प्रमादाविरती तथा। मिथ्यात्वमातरौद्रे चे-त्युशुभं प्रति हेतवः ॥ ७८ ॥
મન વચન અને કાયાને વ્યાપાર તે પેગો કહેવાય છે. તે ગદ્વારા પ્રાણીઓમાં શુભાશુભ કર્મ આવે છે. માટે તે શુભાશુભ કર્મને આશ્રવ કહેલ છે, તેજ કમે કરી બતાવે છે. મન જ્યારે મૈત્રી પ્રમોદાદિ ભાવના વડે વાસિત થાય છે ત્યારે શુભ કર્મ ઉત્પન્ન કરે છે અને ક્રોધાદિકષાય તથા ઇદ્રિના વિષયથી જ્યારે આક્રાંત
