________________
तृतीयः प्रकाशः प्रारभ्यते. ગૃહસ્થનાં પાંચ અણુવ્રતે કહી હવે બાકીનાં ગુણવતે અને શિક્ષાવતે કહેવામાં આવે છે.
છઠું વ્રત દિગવિરતિ યા દિશાને નિયમ. दशस्वपि कृता दिक्षु यत्र सीमा न लंध्यते ॥
ख्यातं दिग्विरतिरिति प्रथमं तद्गुणव्रतं ॥१॥
જે વ્રતમાં દશે દિશાઓમાં જવા આવવાનાકરેલા નિયમની મર્યાદા નુ ઉલ્લંધન ન કરાય તે વિવિરતિ નામનું પહેલું ગુણવત કહેલું છે. ૧
વિવેચન –ગુણવ્રત એટલે અહિંસાદિ પાંચ અણુવ્રતોને ફાયદો કરનાર–ગુણ ઉત્પન્ન કરાવનાર તે ગુણવ્રત તેમાં આ છઠ્ઠ વ્રત પહેલા અહિંસા વ્રતને વિશેષ ફાયદાજનક છે. પહેલાં પાંચ મૂળ વતે છે તેનેજ પુષ્ટિ કરનાર આ ઉત્તર વ્રતે કહેવાય છે. ઉત્તર, દક્ષિણ, પૂર્વ, પશ્ચિમ, ઈશાન, વાયવ્ય, નૈઋત્ય, અગ્નિ, ઉદ્ધ અને અધો. આ ચાર દિશા, ચાર વિદિશા, ઊંચે અને નીચે એમ દશે દિશાઓમાં વ્યાપારાદિ દુનિયાદારીના કાર્ય પ્રસંગે જવું આવવું થાય તેને નિયમ રાખ કે અમુક શહેરથી દશે દિશા તરફ જવાનું થાય તે આટલા જન કે ગાઉ જવું, તેથી વિરોષ આગળ ન જવું, તેને દિશાવિરમણ યા દિગવિરમણ નામનું છ, વ્રત એટલે પહેલું ગુણવ્રત કહે છે. ૧.
આંહી કઈ શંકા કરે છે. પાપની તીવ્રતા જેમાં થાય તેને નિયમ લે તે યોગ્ય છે પણ આમ દિશાઓમાં જવા આવવાને નિયમ મેળવવાથી કયું પા૫ રેકાયું અથવા જવામાં શું પાપ લાગે છે તેને ઉત્તર આપે છે.
IIM જવાનો વિનનિર્જનાત तप्तायोगोलकल्पस्य सद्वृत्तं गृहिणोप्यदः ॥२॥
જેમ તપેલે લોઢાને ગળે જ્યાં જાય ત્યાં છને નાશ કરે છે તેમ તપેલા લોઢાના ગેળા સરખા અવિરતિ ગૃહસ્થોને, આ વ્રતમાં ચરાચર (ચાલતા અને સ્થિર) ના વિમર્દનનું નિવર્તન કરવાપણું હેવાથી આ વ્રત ઉત્તમ છે. (અર્થાત આ વ્રતમાં પાપથી નિવૃત્તિ થઈ શકે છે એટલે તે ગૃહસ્થને ચગ્ય છે.) ૨.