Page Text
________________
પરિગ્રહની ઈ: પિગીઓને પણ નાશ કરે છે. ૧૩૯ પુષ્કળ નાણાં છતાં તેને ઘર વેચવાની અને છેવટમાં વ્યાજે નાણાં લેવાની જરૂર પડી. પૃથ્વીપર કઈ ભાગ્યવાન પુરૂષને જન્મ થતાં દુકાળ દૂર થયે અને તે એટલી બધી ખટમાં આવી પડે કે આત ધ્યાનમાં છાતી પીટીને તેને મરવું પડયું. મરીને નરકે ગયે. આહા! મનુષ્યનિ ભવૃત્તિ!
પૂર્વે પાટલીપુત્ર નગરમાં નંદ રાજા રાજ્ય કરતે હતે. તેની લેવૃત્તિ મર્યાદા વિનાની હતી. પ્રજા ઉપર મેટા કરે તેણે નાખા, ખોટા આરોપ મૂકી ધનાઢયે પાસેથી ધન કઢાવ્યું અને સેનાના સિક્કાઓ કાઢી ચામડાનાં નાણું બનાવ્યા. પ્રજાને નિર્ધન કરી તેણે સેનાના ડુંગરો બનાવ્યા. છેલ્લી અવસ્થામાં અનેક વ્યાધિઓથી પીડા પામી રીબાઈ રીબાઈ મરણ પામે અને મરીને નરકે ગયે. આ પ્રમાણે લોભથી થતા અવગુણ જાણે પિતાની નિર્મર્યાદ ઈચ્છાને સંતોષ વૃત્તિએ કરી નિયંત્રિત કરવી, અર્થાત ઈચ્છાને અમુક હદમાં લાવી મૂકવી, જેથી વિશેષ અનર્થ થતું અટકે.
પરિગ્રહની ઈચ્છા યોગીઓનો પણ નાશ કરે છે.
तपः श्रुतपरिवारां शमसाम्राज्यसंपदम् ॥
परिग्रहग्रहग्रस्ता-स्त्यजेयुयोगिनोपि हि ॥ ११५ ॥ પરિગ્રહરૂપ ગ્રહથી ગ્રસિત થયેલા (ભક્ષણ કરાયેલા) ગીએ પણ પિતાની તપ અને શ્રત જ્ઞાનના પરિવારવાળી સમભાવ રૂપ - સામ્રાજ્ય (સ્વતંત્ર) લક્ષ્મીને નાશ કરે છે (ત્યાગ કરે છે.)૧૧૫
असंतोषवतः सौख्यं न शक्रस्य न चक्रिणः॥
जन्तोः संतोषभाजोय-दभयस्यैव जायते ॥ ११६ ॥ તે સુખ અસંતેષવાળા ને કે ચકવતિને પણ મળી શકતું નથી કે જે સુખ સંતેષ વૃત્તિવાળા અભયકુમાર જેવાને પ્રાપ્ત થાય છે.૧૧૬
વિવેચન-મગધ દેશના પાટનગર રાજગૃહી નગરીમાં પરમાહંત ભક્ત શ્રેણિક રાજા રાજ્ય કરતા હતા, તેને અભયકુમાર પુત્ર હતું. બુદ્ધિના વૈભવથી પાંચસે પ્રધાનેને તે આગેવાન હતું અને રાજ્યતંત્રને એક ધુરંધર હતું. તેના બુદ્ધિબળથી બીજા રાજ્ય આશ્ચર્ય અને ભય પામી નિરંતર તેનાથી સાવધ રહેતાં અને તેવા વિકટ પ્રસંગમાં અભયકુમારની સલાહ માગતાં હતાં. પ્રજાહિતનાં,
| SR No. | 006022 |
| Book Title | Yogshastra |
| Original Sutra Author | Hemchandracharya |
| Author | Kesharsuri |
| Publisher | Balchand Sakarchand Shah |
| Publication Year | 1959 |
| Total Pages | 416 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 9 MB |