________________
૩૬
દ્વિતીય પ્રકાશ
તેમ ન થવાનું કારણ તેની અંદરની ઇચ્છા, મૂર્છા ગઈ નથી,
તેથી વસ્તુ પાસે વિદ્યમાન ન છતાં તે ત્યાગી નથી. ત્યારે કેટલાક પાસે વસ્તુ હોય છે પણ મમત્વ ન હોવાથી તે ત્યાગી સરખા કહી શકાય છે. પરિગ્રહના બાહ્યથી ત્યાગ કર્યાં હોય અને અંદરથી ઈચ્છા તૃષ્ણા પણ ગઈ હાય તે તા ખરેખર ત્યાગ છે એ તા નિવિવાદ છે. પણ વસ્તુના બાહ્યથી ત્યાગ કર્યા સિવાય વસ્તુ ` વિદ્યમાન છતાં તેમાં મૂર્છા ન રહેવી એ વિકટ કામ છે. જો કે અશકય નથી છતાં દુઃશકય તા જણાય છે કેટલાએક મનુષ્ય વસ્તુ વિદ્યમાન છતાં મૂર્છા ત્યાગને ડોળ કરે છે પણ આવા ત્યાગપણાના ડાળ એ ખરેખર ત્યાગ માગમાં જોખમભરેલા છે. વસ્તુ જેને જોઈએ તેને આપી દેવાય, ચાલી જાય, નાશ પામે તે શાક ન થાય, આવે તા હુ નજ હાય, અને તેના રક્ષણાદિક સંબંધમાં આત્મા કાંઇ પણ ખિન્ન કે કલુષિત ન થતા હેાય તે સમજવાનું છે કે તેના ઉપર મૂર્છા નથી; પણ જો તે માંહેથી કાઈ પણ વિદ્યમાન હોય તે મૂર્છા ગઈ નથી એમ સમજંવુ' જોઇએ. માટે ખીજા ત્યાગને ગૌણ કરી પ્રથમના માહ્યાંતર ત્યાગને મુખ્ય કરી અત્યારના વખતમાં વવું એ વિશેષ આત્મહિતકારી છે.
6.
પરિગ્રહથી થતા દાષ. परिग्रहममत्वाद्धि मज्जत्येव भवाम्बुधौ ।
महापोत इव प्राणी त्यजेत्तस्मात्परिग्रहम् ॥ १०७ ॥
જેમ ઘણા ભારથી ભરેલું માટું વહાણુ સમુદ્રમાં ડુબી જાય છે. તેમ પરિગ્રહ ઉપરના મમત્વથી પ્રાણિએ સ’સારરૂપ સમુદ્રમાં ડુમેજ છે. માટે પરિગ્રહના ત્યાગ કરવા જોઇએ. ૧૦૭. त्रसरेणुसमोप्यत्र न गुणः कोऽपि विद्यते ।
दोषास्तु पर्वतस्थूलाः प्रादुःषंति परिग्रहे ।। १०८ ।।
એક ત્રસરણના જેટલા પણ પરિગ્રહમાં કાઇ પણ ગુણ વિશ્વ. માન નથી, છતાં પર્વત જેવા મોટા મોટા ઢાષા તા તેનાથી ઉત્પન્ન થાય છે. ૧૦૮,
વિવેચન—કેટલાએક મનુષ્યા પરિગ્રહમાંથી એવા ગુણા ઢ
