Page Text
________________
સત્ય બેલવા ઉપર કાલિકાચાર્યની કથા ૧૧૧ પથ્ય સેવવાથી (ખાવાથી) અનેક વ્યાધિઓ પેદા થાય છે તેમ અસત્ય વચનથી વેર, વિખવાદ, અપ્રતીતિ આદિ ક્યા દેશે નથી પ્રકટ થતા ? અર્થાત અનેક દોષ પ્રકટ થાય છે. અસત્ય બલવાના પ્રતાપથી પ્રાણિઓ, નિગોદ, તિર્યંચ અને નરકાવાસાદિમાં ઉત્પન્ન થાય છે. રાજા પ્રમુખના ભયથી કે વહાલા મનુષ્યના આગ્રહથી પણ કાલિકાચાર્યની માફક અસત્ય ન જ બેલિવું જે માણસ ભયથી કે આગ્રહ થી અસત્ય બોલે છે. તે વસુ રાજાની માફક નરકમાં જાય છે. પ૬થી ૬૦
વિવેચન-કાલિકાચાર્ય અને વસુ રાજાનું દ્રષ્ટાંત બતાવવામાં આવે છે. રમણીપુર શહેરમાં જીતશત્રુ રાજા રાજ્ય કરતે હતા. દત્ત નામના પુરોહિતને રાજાએ પ્રધાન પદવી આપી. કૃતઘ્ન સ્વભાવવાળા દત્ત પ્રધાને સામંત મંડળને સ્વાધિન કરી રાજાને બંદીખાને નાખે અને રાજ્યસન ઉપર પોતે બેઠો. તેણે અનેક જેના સંહારવાળો યજ્ઞ પ્રારંભે. એવા અવસરમાં કાલિકાચાર્ય નામના જૈનાચાર્ય તે શહેરમાં આવ્યા. આ કાલિકાચાર્ય તે દત્ત રાજાના સંસાર પક્ષના મામા હતા માતાની પ્રેરણાથી દત્ત આચાર્ય પાસે આવ્યા. ઉદ્ધત સ્વભાવથી આચાર્યશ્રીને યજ્ઞના ફલ સંબંધમાં પ્રશ્ન કર્યું. આચાર્યશ્રી વિચારવા લાગ્યા કે જેમાં નિરપરાધી અનેક જીવને સંહાર થાય તે ધર્મ હેય નહિ અને તેનું ફળ નરક સિવાય બીજું છે નહિ, આ રાજાને જે હું યજ્ઞનું ફળ નરક કહીશ, તે કોપાયમાન થશે, તેમજ રાજ્યસત્તા સ્વાધિન છેવાથી તે મને પણ હેરાન કરશે. અને બીજી બાજુ જે યથાસ્થિત નથી કહેતે, તે મારા સત્ય વ્રતને લેપ થાય છે અને જીનેશ્વરની આજ્ઞાને ભંગ થાય છે. આમ ઉભય રીતે મને સંકટમાં આવવાનું છે, છતાં ભલે સત્ય બોલવાથી શરીરને નાશ થતું હોય તે થાઓ પણ અસત્ય તે નજ કહેવું. ક્ષણભંગુર સ્વભાવવાળા આ શરીરના સુખ માટે યા રક્ષણ માટે જેઓ પોતાના સત્યવ્રતને જલાંજલિ આપે છે તે નરકાદિમાં મહા ઘોર રૌરવ વેદના સહન કરે છે. તેવા હતભાગી જીવોનું જીવન આ દુનિયા ઉપર નકામું છે. આમ દઢ નિર્ણય કરી આચાર્યશ્રીએ કહ્યું, “હે દત્ત ! આવી છે વહિંસાવાળા ય કરનાર મરીને નરકે જાય છે.” આ સાંભળતાંજ
| SR No. | 006022 |
| Book Title | Yogshastra |
| Original Sutra Author | Hemchandracharya |
| Author | Kesharsuri |
| Publisher | Balchand Sakarchand Shah |
| Publication Year | 1959 |
| Total Pages | 416 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 9 MB |