________________
to
દ્વિતીય પ્રકાશ.
જે ક્રૂર કવાળા હિંસાના ઉપદેશવાળાં શાસ્ત્રો અનાવે છે, તે નાસ્તિકથી પણ નાસ્તિકા કયા નરકમાં જશે ? (આશય એવા નીકળે છે કે જે નરકા વિદ્યમાન છે, તેનાથી પણ વિશેષ દુઃખ વાળી નરકમાં તે જવા જોઇએ.) ખીચારા ચાર્વાક તેના કરતાં કાંઈક સારા છે કે તે પ્રકટ નાસ્તિક છે; અર્થાત્ તે ખુલ્લી રીતે ધર્માંધમોદિ કાંઇ માનતા નથી, અથવા જીવાજીવાદ્ધિ કાંઇ માનતા નથી. પણ ( આવાં હિંસાકારક) વેદનાં વચના કહેતાં તાપસના મહાનાથી ગુમ રાક્ષસ સરખા જૈમિનિ સારા નથી. દેવાને બલિદાન આપવાના બહાનાએ અથવા યજ્ઞને બહાને જેઓ નિર્દય થઈ ને પ્રાણીઆને મારે છે, તે ઘારથી ઘાર પણ દુર્ગતિમાં જાય છે. ૩૭–૩૯. शमशीलदयामुलं हित्वा धर्मं जगद्धितं ॥
अहो हिंसापि धर्माय जगदे मंदबुद्धिभिः ॥ ४० ॥
સર્વ જીવાપર સમભાવ, શીલ અને દયારૂપ મૂળવાળા, જગતને હિત કરનાર ધર્મના ત્યાગ કરીને, મહાન્ ખેદની વાત છે કે મંદ બુદ્ધિવાળાએ હિંસા પણ ધને માટે કહેલી છે. ૪૯.
આ પ્રમાણે કુળક્રમથી ચાલતી તથા યજ્ઞ સ`ખ'ધી હિંસાના પ્રતિષેધ કરી પિતૃનિમિત્તે હિંસા નિષેધવા માટે પ્રથમ તેઓએ પિતૃનિમિત્તે પોતાના શાસ્ત્રામાં કહેલી હિં'સા બતાવી આપે છે.
efaffचरत्राय यच्चानंत्याय कल्पते ।
पितृभ्यो विधिवद्दत्तं तत्प्रवक्ष्याम्यशेषतः ॥ ४१ ॥ तिलैव हियवैर्भाषैरद्भिमूलफलेन वा । दत्तेन मासंप्रीयन्ते विधिवत्पितरो नृणां ॥ ४२ ॥ atri मत्स्यमांसेन त्रीन्मासान् हारिणेन तु । और द्रेणाथ चतुरः शाकुनेनेह पंच तु ॥ ४३ ॥ षण्मासां छागमांसेन पार्षतेनेह सप्त वै । अष्टावेणस्य मांसेन रौरवेण नवैव तु ॥ ४४ ॥ दशमासांस्तु तृप्यंति वाराहमहिषामिषैः । शशकूर्मयोर्मासेन मासानेकादशैव तु ।। ४५ ।।
