________________
પુદ્ગલ છત્રીશી—ભાષાન્તર.
[e]
અવતરણ—પૂર્વ ગાથામાં ચારે રાશિઓના અલ્પમહુત્વમાં પરમાણુઓને જો કે અસખ્યપ્રદેશી પુદ્ગલરાશિથી અસંખ્યાતમા ભાગ જેટલા કહ્યા તા પણ એકંદર દ્રષ્ટિએ પરમાણુ કાળાપ્રદેશી પુદ્દગલાની અપેક્ષાએ ઘણા છે, તે દર્શાવે છે— सइवि असंखिजपए - सिआण तेसिं असंखभागत्ते વાદનું સાત્તુિન્નરૂ, ૩નવસેર્વા, રા િ।।
ગાથાર્થ:—પરમાણુએ અસંખ્યાતપ્રદેશી પુદ્દગલાથી અસખ્યાતમા ભાગે હેાવાછતાં પણ શેષ એ રાશિઓથી પરમાણુઓ ઘણા છે એમ સ્પષ્ટ સિદ્ધ થાય છે. ! ૧૮ ૫
એ વિભાગ પાડી દઇએ તે
સંખ્યામાં ( એક નાના એક મોટા એમ) તે વિભાગેા આ પ્રમાણે પ્રાપ્ત થાય.
૪ રાશિ.
પરમાણુ.
સ પ્યપ્રદેશી.
અસંખ્યપ્રદેશી,
અન’તપ્રદેશી.
કાળથી અપ્રદેશી.
૫૦૦
૧૦૦૦
૨૦૦૦
૧૨૫
કાળથી સપ્રદેશી.
૨૮૫૦૦
૮} ૦ ૦ ૦
૭૮૧૦૦૦
૮૭૫
સવ સ્કંધા.
૨૯૦૦૦
८७०००
૭૮૩૦૦૦
૧૦૦૦
કુલ... ૩૬૨૧
એ કાષ્ટકમાં કાળાપ્રદેશી પુદ્ગલા કુલ ૩૬૨૫ છે, અને પરમાણુએ કુલ ૨૯૦૦૦ તે ૩૬૨૫ થી ૨૯૦૦૦ આઠ ગુણી છે, અને આઠના અંકને અસંખ્યાતની કેટીમાં ( ૬-૭-૮-૯-૧૦ એ પાંચ અસ ́ખ્યદર્શી ક અંકમાં) ધારેલો હોવાથી કાળાપ્રદેશી પુદ્ગલાથી દ્રવ્યાપ્રદેશીપુદ્ગલા એટલે પરમાણુએ અસંખ્યગુણ પ્રાપ્ત થયા.
૧-૨-૩ અહિં અનન્તપ્રાદેશિકરાશિથી પરમાણુએ અનન્તગુણા હાવાથી ઘણા છે એ તો સ્પષ્ટજ છે, પરન્તુ આ ત્રણે સ્થાને જે સંખ્યાત્