Page Text
________________
[૬૮]
પુદ્ગલ છત્રીશી–ભાષાન્તર.
રાશિની અપેક્ષાએ અસંખ્યાતમા ભાગે પ્રાપ્ત થાય છે. (એ ૧૦૨૦-અથવા ૫ વિગેરેની ગણત્રી તે કાલ્પનિક છે, કારણ કે) વાસ્તવિક રીતે તો પરમાણુઓ પણ અનન્ત છે એમ કહેવાશે, છે ૧૭ |
ભાગ જેટલા પરમાણુઓ એટલા ઘણું પ્રમાણુવાળા છે કે જે સંખ્યાતપ્રદેશી સર્વ સ્કોના સર્વ પ્રદેશની અપેક્ષાએ જોતાં પણ સંખ્યામાં ભાગ જેટલાજ થાય છે પરતું અસંખ્યાતમા વા અનન્તમા ભાગ જેટલા થતા નથી માટે પરમાણુઓ ઘણું હોય તે જ સંખ્યાતપ્રદેશીસ્ક ધોથી સંખ્યાતમા ભાગે હોય તે વાત તે દૂર રહી પરંતુ સંખ્યપ્રદેશી સર્વસ્કોના સર્વપ્રદેશોથી પણ સંખ્યાતમા ભાગ જેટલા થાય, એ પ્રમાણેજ પરમાણુઓ ઘણા હોય તોજ અસં
ખ્યપ્રદેશીસ્કંધોથી અસંખ્યાતમા ભાગ જેટલા હોય તે વાત તે દૂર રહી પરતુ અસંખ્યપ્રદેશી સર્વકંધના સર્વ પ્રદેશથી પણ અસંખ્યાતમાં ભાગ જેટલા થાય. અને જે ઘણું ન હોય તે અવશ્ય અનન્તમાં ભાગ જેટલા પણ થવાનો સંભવ હોત પરંતુ તેમ નથી માટે પરમાણુઓનું ઘણાપણું) અવશ્ય સિદ્ધ થાય છે, પરંતુ એ અલ્પબદુત્વ સિદ્ધ કરતી વખતે “ કાળાપ્રદેશપુગલોથી ” એમ કહેવામાં કાળાપ્રદેશી પુદ્ગલેની ગણત્રી કરતી વખતે તે કાળાપ્રદેશી કુંજ ગણવા પડશે, પરંતુ કાળાપ્રદેશીસ્કંધના પ્રદેશોથી પરમાણુઓ અસંખ્યગુણું નહિં ગણાય, માટે કાળાપ્રદેશી પુલોની ગણત્રીના અંગે એ ચાર રાશિનું અલ્પબદુત્વ કેવળ સ્કંધની અપેક્ષાએ ઉપયોગી હોવાથી સ્કંધોની અપેક્ષાએજ એ અલ્પબદુત્વની કાલ્પનિક ગણત્રી વાસ્તવિકરીતે ઉપયોગમાં લેવાની છે, અને તેથી અહિં ઉપગમાં આવતું અ૯૫બહત્વ આ પ્રમાણે ગણવું–
ધારે કે સર્વઅનન્તપ્રદેશમસ્કંધે ૧૦૦૦ હોય તે પરમાણુઓ ૨૯૦૦૦ હોય છે. સંખ્યપ્રદેશીસ્ક ૮૭૦૦૦ હોય, અને અસંખ્યપ્રદેશી સ્કંધ ૭૮૩૦૦૦ હોય છે.
હવે એ ચારે રાશિઓમાંની પ્રત્યેક રાશિ કાળથી સંપ્રદેશી અને કાળથી અપ્રદેશી પણ હોય છે, તેમાં પણ કાળથી અપ્રદેશપુલ સમયમાત્ર અ૫સ્થિતિવાળા હોવાથી દરેક વખતે થોડાજ હોઈ શકે અને કાળથી સપ્રદેશપુદ્ગલો અધિકસમયની સ્થિતિવાળા હોવાથી દરેક વખતે વધુ પ્રમામાંજ હોઈ શકે એ સ્વાભાવિક હોવાથી હવે એ ચારે રાશિની કાલ્પનિક
| SR No. | 006019 |
| Book Title | Shattrinshika Chatushka Prakaranam |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dharmvijay |
| Publisher | Lalchand Nandlal Vakil |
| Publication Year | 1934 |
| Total Pages | 304 |
| Language | Gujarati, Sanskrit |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 20 MB |