________________
[૨૨]
પસ્માણ છત્રીશી-ભાષાન્તર.
અવતરણ–૧૦ મી ગાથામાં દ્રવ્ય બદલાય તો પણ પર્યાજે કાયમ રહે એમ કહ્યું તે કેવી રીતે તે આ ૧૧ મી ગાથામાં કહેવાય છે,
જેટલે કાળ ટકી રહે તે કરતાં અનેક ગુણ ઘણાં કાળ સુધી ટકી રહે છે, તેમજ એક પર્યાયની અપેક્ષાએ અને અનેક પર્યાયની અપેક્ષાએ પણ કવ્યાહાથી ગુણદ્ધા અસંખ્યગુણ છે. મૂળ ગ્રંથકર્તા તેિજ આગળ ૧૫ મી ગાથામાં દુખાવા અને વક્રુત ગુ
એ પદેથી ઘણું ગુણ ટકી રહેતા હોવાથી દ્રવ્યાહાથી ગુણદ્ધિા અસંખ્યગુણી કહેશે.
શંકા–જે ગ્રંથકર્તા ગુવા અને કુતરા શુટિ એ પદેથી ઘણા ગુણો ટકી રહેલા હોવાથી દ્રવ્યોદ્ધાથી ગુણદ્ધા અસંખ્યગુણી કહે છે તે એક ગુણ અથવા એક પર્યાય આશ્રય દ્રવ્યાહાથી ગુણોદ્ધા અસંખ્યગુણ કેમ સંભવે ?
ઉત્તર–જે ઘણા ગુણ અથવા ઘણા પર્યાય દીર્ઘકાળ સુધી ટકી રહેનારા સ્વીકાર્યા છે તે ગુણોમાને કઈ એક ગુણ અને તે પર્યાયમાં કેઇ એક પર્યાય એવો હોય છે કે તે ઘણા ગુણો અને ઘણું પર્યાયો બદલાતાં બદલાતાં પણ તે કાયમ રહે છે, અને જે તે એક પણ ગુણ અથવા એક પણ પર્યાય વિનાશ પામી જાય તો સર્વ ગુણોની અને સર્વ પર્યાની પરાવૃત્તિ થવાથી ગુણધાને જ અભાવ થઈ જાય; માટે ગ્રંથકર્તાએ કુવાદુલ્લા અને વદુતના ગુurrટ એ પદથી ઘણું ગુણ આશ્રયિ કહેલી ગુણદ્ધાની અસંખ્ય ગુણતા એક ગુણ આશ્રય ગુણદ્ધાની અસંખ્ય ગુણતાને વિચ્છેદ કરતી નથી, પરંતુ વિશેષ પિષણ કરે છે, એ પ્રમાણે તાત્પર્ય એજ આવ્યું કે, ચાર ભાંગે દ્રવ્યદ્ધાથી ગુણાધા અસંખ્ય ગુણ છે અને બે ભાગે દ્રવ્યોદ્ધાથી ગુણદ્ધા અસંખ્ય ગુણ નથી તે આ પ્રમાણે૧ એક સામાન્ય ગુણ આશ્રયિ દ્રવ્યોદ્ધાથી ગુણદ્ધા અસંખ્યગુણી છે. ૨ ઘણું સામાન્ય ગુણ આશ્રયિ દ્રવ્યોદ્ધાથી ગુણદ્ધા અસંખ્યગુણી છે. ૩ એક વિશેષ પર્યાય આશ્રય દ્રવ્યાદાથી ગુણાદ્ધા અસંખ્યગુણી છે. ૪ ઘણું વિશેષ પર્યાય આશ્રય દ્રવ્યોદ્ધાથી ગુણાદ્ધા અસંખ્યગુણી છે.
૧ સર્વ સામાન્ય ગુણ આશ્રય દ્રવ્યોદ્ધાથી ગુણાદ્ધિા અસંખ્ય ગુણ નથી. ૨ સર્વ વિશેષ પર્યાય આયિ વ્યાધ્રાથી ગુણદ્ધા અસંખ્યગુણ નથી.