Page Text
________________
પરમાણુ ખ૭ છગીશી–ભાષાતર.
[૨૧]
નારા અને કલ્થ અલ્પકાળ રહેનારું હોય છે, એમ જણાવ્યું, એ પ્રમાણે દ્રવ્ય અલ્પકાળ અને પર્યાયે દીર્ઘકાળ કેવી રીતે રહે છે તે કહેવાય છે,
અદ્ધાના અ૫બહુત્વ વખતે જે વર્ણાદિ ગુણ સ્વીકાર્યા છે, તેમાંના સર્વગુણ પલટાઈને એક ગુણ પણ કાયમ રહ્યો હોય ત્યાં સુધી તે દ્રવ્યનો ( અને ભાવાદ્ધિાને ) અભાવ માનવામાં આવતો નથી, પરંતુ જ્યારે સ્વીકારેલા સર્વ ગુણો પરાવૃત્તિ પામી જાય ત્યારે જ (ભાવાદ્ધિાને અંગે) દિવ્યાભાવ ( અને ભાવાદ્ધાનો પણ અભાવ ) માનવામાં આવે છે. તેનું કારણ એ છે કે ગુણદ્ધામાં એટલે ભાવસ્થાનાયુમાં અમુક વર્ણ—ગંધ-રસ કે સ્પર્શ વિગેરેનું ગ્રહણ હોઈ શકે છે.
શંકા–એકગુણ શ્વેતાદિ સર્વ વિશેષ પર્યાયોનું સામાન્ય ગ્રહણ કરતાં ચાલુ ચાર અદ્ધામાં કેમ ન હોઈ શકે?
ઉત્તર–એ પ્રમાણે સર્વ વિશેષ પર્યાયનું સામાન્યથી ગ્રહણ કરી ગમે તે એક પર્યાયની પરાવૃત્તિએ દ્રવ્યાભાવ માનવાનું સ્વીકારીએ તે પ્રસ્તુત ચાર અધાના અલ્પબદુત્વનો જ અભાવ થાય છે. કારણ કે પ્રતિસમયે પુલમાંને ગમે તે એક પર્યાય તો પલટાયજ એવો નિયમ છે. માટે પ્રતિસમય દ્રવ્યાભાવની પ્રાપ્તિ ચાલુજ હોય છે. તેથી પર્યાનું વિશેષ ગ્રહણજ ઉચિત છે. જેથી તવણંદ સામાન્ય ગુણમાં કઇ એક ગુણ દીર્ઘકાળ સુધી ટકી રહેનારે (તે દ્રવ્યમાં) પ્રાપ્ત થાય છે. તે દીર્ધકાળ સુધી ટકી રહેનારા એક વર્ણ, એક ગંધ, એક રસ અથવા એક સ્પર્શ આશ્રયી દ્રવ્યોદ્ધાથી ગુણાદ્ધિા અસંખ્યગુણી છે.
શંકા-જેમ વર્ણાદિ એક સામાન્ય ગુણ આશ્રય દ્રવ્યાધાથી ગુધ્ધા અસંખ્યગુણી છે તેમ વર્ણાદિ ચારે સામાન્યગુણ આશ્રયિ અથવા વર્ણાદિ ચાર શિવાયના બીજા અનેક સામાન્ય ગુણ આશ્રય તથા એકગુણ
તાદિ એક વિશેષ પર્યાય આયિ તથા એકગુણકતાદિ અનેક વિશેષ પર્યાય આયિ દ્રવ્યોદ્ધાથી ગુણાદ્ધિા અસંખ્યગુણી છે કે નહિં?
ઉત્તર–વણુદિ એક સામાન્ય ગુણ આશ્રયિ જે દ્રવ્યાહાથી ગુણાદ્ધા અસંખ્યગુણી છે તે વર્ણાદિ અનેક સામાન્યગુણ આશ્રયિ દ્રવ્યોદ્ધાથી ગુણાહા અસંખ્યણી હોય તે સમજવું તે અતિ સુગમ છે. કારણ કે એક ગુણ
| SR No. | 006019 |
| Book Title | Shattrinshika Chatushka Prakaranam |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dharmvijay |
| Publisher | Lalchand Nandlal Vakil |
| Publication Year | 1934 |
| Total Pages | 304 |
| Language | Gujarati, Sanskrit |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 20 MB |