________________
( ૪ )
નામ અહિઁ ક્ષેત્ર છે, અને જેટલા આકાશ પ્રદેશ પ્રમાણ અવગાહુના વિવક્ષિત સમયે છે તેટલાજ આકાશ પ્રદેશ પ્રમાણ અવગાહુના કાયમ રહેવી તે અહિં અવગાહના તરીકે છે. તેથી ક્ષેત્ર બદલાય તેપણ અવગાહના કાયમ રહી શકે છે, એ પ્રમાણે ક્ષેત્ર અને અવગાહનામાં અહિં ભેદ સમજવાના છે. તાત્પ એ છે કેજે વખતે કાઇક પુદ્ગલ સ્કન્ધુ અસત્કલ્પનાએ ૧૦ આકાશ પ્રદેશની અવગાહનાવાળા અમુક ક્ષેત્રમાં ( એટલે આકાશના અમુક ભાગમાં ૧૦ આકાશ પ્રદેશમાં ફેલાઇને રહ્યા છે, તેજ ક્ષેત્રમાં તેટલી અવગાહનાએ ) જ્યાંસુધી રહે ત્યાંસુધી ક્ષેત્રસ્થાનાપુ: ગણાય, અને જ્યારે તેજ પુદ્ગલન્કન્ધ પેાતાની ૧૦ આકાશપ્રદેશમાં ફેલાઈ રહેવા રૂપ અવગાહના કાયમ રાખી તે ક્ષેત્ર બદલીને અન્ય અન્ય ક્ષેત્રમાં સંચરે અને તે પ્રમાણે સંચરતાં ( એટલે જુદા જુદા ક્ષેત્રામાં રહેતા છતા ) પણ જ્યાંસુધી ૧૦ આકાશ પ્રદેશાવગાહ પણું બદલીને ન્યૂનાધિક અવગાહનાવાળા ન થાય ત્યાં સુધી તે પુદ્ગલસ્કંધનું અવળા સ્થાનયુષ્ય ગણાય.
પુન:જ્યારે એજ ૧૦ આકાશપ્રદેશની અવગાહનાવાળા પુદુગલસ્ક ધ વિશ્રસા પરિણામથી ( સ્વત: સ્વભાવથી ) પિડિત કેરેલા રૂ ની માફક ( દુખાવેલા રૂ ની પેઠે ) કંઇક ઘન (નક્કર ) થયા છતા પાંચ આકાશપ્રદેશમાં સમાઇ શકે એવા થાય, અથવા ( વિશ્રસા પરિણામે ) ફેલાવેલા ( અથવા પાચાશવાળા થયેલા ) રૂ ની પેઠે મેટા થયા છતા ૧૫ આકાશ પ્રદેશમાં સમાય એવડા થાય ( તાપણ એ પુદ્ગલ સ્કધ જેટલા પરમાણુઓ મળીને બનેલેા હતા તેટલાજ પરમાણુઓવાળા કાયમ રહે પરન્તુ એકપણ પ્રદેશે અધિક વા ન્યૂન ન થાય ) એવા જ્યાંસુધી રહે ત્યાંસુધી વ્યસ્થાનાયુ: ગણાય.
પુન: એજ વિવક્ષિત પુદ્ગલસ્ક ધ પોતાનામાંથી એકાદિ પરભાણુ ઓછા થતાં, અથવા એકાદિ પરમાણુ નવા આવી મળતાં વ્યાંતરને ( એટલે ભિન્નદ્રવ્યપણુ' ) પામ્યા છતાં પણ જ્યાંસુધી
૧ અસત્કલ્પના અશક્યભાવના દૃષ્ટાન્તમાં હોય છે, પરન્તુ અહિ' તેવા અં નથી, કારણ કે ૧૦ પ્રાદેશિકાવગાહન વાળા સ્કંધ હાઈ શકે છે, સારે અહિં “ ધારા કે ' એ અ` તરીકે છે,
',
