________________
શ્રી નિગોદ છત્રીશી-ભાષાન્તર. [૨૩૩] ઉપાય કહે છે કે—જે ઠેકાણે જે ગળામાં " બાદરનિગે, અને સૂક્ષ્મપૃથ્વીકાય વિગેરે જેવો અવગાહેલા-રહેલા છે, વળી બાદરનિગદના અનંતજી તથા સૂક્ષ્મનિગોદના અનંત જીવો અને સૂક્ષ્મપૃથ્વીકાયાદિ અસંખ્યજી મરણ પામીને પરભવમાં ઉત્પન્ન થવા જતાં તે ગેળાએ તેના ભાગમાં આવેલા હોય અને તેથી તે ગોળાઓમાં તે અનંતજીના આત્મપ્રદેશ આવી પડ્યા હોય તો તેવા સ્થાનમાં રહેલા તે ગાળાઓમાં જે ઉત્કૃષ્ટપદ થાય તે નૈૠયિક ઉત્કૃષ્ટપદ થાય એમ જાણવું.) હવે ગેળા વિગેરેનું પ્રમાણ કહે છે,
અવતરણ–પૂવગાથમાં અખંડગાળામાં નિશ્ચયિક ઉત્કૃષ્ટપદની પ્રાપ્તિ કેવી રીતે થાય તે દર્શાવીને હવે આ ગાથામાં સર્વ ગેળાએ કેટલા છે? દરેક ગેળામાં નિદા કેટલી છે? અને તે દરેક નિગોદમાં છ કેટલા છે? તેનું સંખ્યા પ્રમાણ દર્શાવે છે;गोला य असंखिज्जा, हुंति निगोया असंखया गोले। इक्किको य निगोओ, अणंतजीवो मुणेयवो ॥१२॥
જાથા–ગેળા અસંખ્યાતા છે, એકેક ગાળામાં અસંખ્ય અસંખ્ય નિગદ છે, અને એકેક નિગદમાં અનંત અનંત જીવો જાણવા
દાર્થ–સર્વકાકાશમાં ગોળાએ ભરેલા હોવાથી નિગાદના સવ ગોળા અસંખ્યાત છે, એકેક નિગોદ ગોળામાં નિગાદો જીવના શરીર એટલે સાધારણ અસંખ્ય અસંખ્ય છે, કારણકે સમ
૧ અહિં બાદરનિગેદોને અવગાહ કહ્યો પણ સૂક્ષ્મનિગેનો અવગણ ન કહ્યો તેનું કારણ કે સૂક્ષ્મનિમેદો તે પ્રથમથી અવગાહેલી હોવાથીજ ગેળા કહેવાય છે, તે પુનઃ સમનિગોદને અવગાહ કહેવાથી શું ફળ હોય ?
૨ સર્મપૃથ્વીકાયાદિનું મરણ તથા તે સ્થાને રહેલે અવગાહ કહ્યો તે બાદરપૃથ્વીકાયાદિનું મરણ તથા તે સ્થાને રહેલે અવગાહ કેમ ન કહ્યો ? એ શંકાના સમાધાનમાં સમજવાનું કે આદિ શબ્દથી બાદરપૃથ્વીકાયાદિકને અવગાહ તથા મરણ પણું ગ્રહણ કરી શકાય છે
