________________
શ્રી નિગાદછત્રીશી-ભાષાન્તર.
[૨૫]
કેઈપણ કાળે બાદરનિગોદ અથવા સૂક્ષ્મપૃથ્વીકાયાદિકવ્યવહારને ન પ્રાપ્ત થયા હોય તે અવ્યવહારરાશિવાળા ગણાય. અર્થાત અનાદિકાળથી જે સૂક્ષ્મવનસ્પતિમાંજ મરણ પામી ત્યારે ત્યાંજ પુનઃ પુન: જન્મ મરણ કર્યા કરે છેતે સૂક્ષ્મનિગાદવો અચઠ્ઠ ગણાય અહિં વ્યવહાર એટલે અનાદિકાળથી ચાલુ રહેલું સૂક્ષ્મવનસ્પતિ નામ ત્યાગ કરી બીજા નામે વ્યવહાર થવો એટલે પૃથ્યાદિ નામે અથવા બાદર નામરૂપે વ્યવહાર થવો તે વ્યવહાર ગણાય. એવા વ્યવહારને નહિં પ્રાપ્ત થએલા અનંતછેવો હજી છે અને તેવાજ રહેવાના, કહ્યું છે કે– अस्थि अणंताजीवा, जेहिं न पत्तो तसाइपरिणामो ते वि अणंताणंता, निगोअवासं अणुहवंति ॥ १ ॥
અર્થ_એવા અનંતાનંત જીવો છે કે જે જીવોએ અદ્યાપિ પર્યત ત્રસાદિ કેઈપણ પરિણામ પ્રાપ્ત કર્યો નથી, અને નિગોદવાસનેજ અનુભવતા રહ્યા છે. એવા જીવો વ્યવહારરાષિાનિનોર ના નામથી ઓળખાય છે.
તથા જે છે અનાદિસૂક્ષ્મનિગાદપણને ત્યાગ કરી સૂક્ષ્મપૃથ્વીકાયાદિકમાં અથવા બાદરનિગોદાદિકમાં ઉત્પન્ન થવાથી એકવાર પણ સૂક્ષ્મનિર્ગાદપણાના નામને લેપ કરી પૃથ્વીકાયાદિક વ્યપદેશરૂપ વ્યવહારને તથા બાદર વ્યપદેશરૂપ વ્યવહારને પ્રાપ્ત થયા હોય તેવા પુન: નિગોદમાં આવેલા નિગાદજી ચારફિનિવાર ના નામથી ઓળખાય છે. એ પ્રમાણે બાદરનિગાદ અને સૂકમપૃથ્વીકાયાદિ તથા બાદરપૃથ્વીકાયાદિ તે વ્યવહારરાશિવાળા છ ગણાય છે, એટલું જ નહિં પરન્તુ એ છો પુન: સૂમનિગદમાં ઉત્પન્ન થાય ત્યાં પણ તેઓ વ્યવહારરાશિવાળાજ ગણી શકાય છે. અને ત્યાં અસંખ્ય લોકાકાશના પ્રદેશ જેટલા અસંખ્યકાળચક સુધી જન્મ મરણ કરી પુન: સૂર્મનિગાદમાંથી બહાર નિકળે છે, એથી વધુકાળ વ્યવહારરાશિ નિગોદા સુર્મનિગોદમાં ટકી શકે નહિં. તેમજ કાયસ્થિતિદ્વારમાં કહ્યા પ્રમાણે બાદરનિટ બાદરનિગાદપણામાં ૭૦ કડા કેડી સાગરેપમ