________________
શ્રી નિગદ છત્રીશી–ભાષાન્તર
શરીર ભેગાં થાય તો પણ આપણે ચક્ષુથી દેખી શકીએ નહિં, એટલું જ નહિ પણ અંતિમ શેધનું સૂક્ષ્મદર્શક યંત્ર લગાવી દેખીએ તો પણ તે શરીરે દેખી શકાય નહિં, એવાં એ શરીર સૂક્ષ્મ છે. પરંતુ જ્યારે ઘણાં અસંખ્યાત શરીર ભેગાં થાય ત્યારે તે સૂક્ષ્મદશકથી દેખી શકાય અને તેથી પણ વધુ શરીર ભેગાં થાય ત્યારે ચક્ષુથી દેખી શકાય છે,
જેમ એક મૂળ અથવા એક બટાકો અથવા એક આદુ ઇત્યાદિ જે જે બાદર અનંતકાય છે તેમાંથી સેયના અગ્રભાગ ઉપર રહે એવડો નાનો ભાગ લઈએ તો તે ભાગ અસંખ્ય શરીરનો પિંડ છે, અને તે અસંખ્ય શરીરમાંના દરેક શરીરને વિષે અનંત અનંત જીવો પરસ્પર સંકમીને રહ્યા છે.
એ પ્રમાણે બાદરનિગદનાં અસંખ્ય શરીરનો એક પિંડ થયેલો હોય તો તે દ્રષ્ટિગોચર થાય પરંતુ સૂક્ષ્મનિગોદનાં તો તેને ટલાં અસંખ્ય શરીર એકત્ર મળે પણ દ્રષ્ટિગોચર થાય નહિં. અથવા બીજી રીતે કહીએ તો સૂફલ્મનિગોદનાં શરીર જે કે અનંત નથી પણ અસંખ્યજ છે, છતાં અસત કલ્પનાએ કદાચ અનંત શરીર ભેગાં થાય તો પણ તે સૂ૦ નિગદના શરીરનો એક પિંડ કોઈ કાળે પણ દ્રષ્ટિગોચર થાય નહિં, કારણકે જેને પરિણામજ સૂક્ષમ છે તે કદી પણ દ્રષ્ટિગોચર ન થાય. જે બાદર શરીર હોય તેજ દ્રષ્ટિગોચર થવા યોગ્ય છે. પરંતુ સૂક્ષ્મ શરીર અથવા કઈ પણ સૂક્ષ્મ પરિણમી પદાર્થ તે દ્રષ્ટિગોચર થવાની યોગ્યતાવાળો પ્રથમથી જ હોઈ શકતો નથી.
કા–બાદરનિવેદનું એક શરીર પણ દ્રષ્ટિગોચર થતું નથી, તેમ સૂક્ષ્મનિગોદનું પણ એક શરીર દ્રષ્ટિગોચર થતું નથી તો બાદરનિગદનું એક શરીર સૂક્ષ્મ કેમ ન કહેવાય?
ઉત્તર–બાદરનિગોદનું એક શરીર નહિં દેખાવાનું કારણ તે તે અત્યંત બારીક છે માટે, પરંતુ તે એક શરીર દ્રષ્ટિગોચર થવાની યોગ્યતા તે અવશ્ય ધારણ કરે છે. જેમાં માટીને બારીક રજકણ એકલો હોય તો દેખી શકાતો નથી, પરંતુ તેવા ઘણા
