________________
૧ર૮] બન્ધછત્રીશી-ભાષાન્તર. अंतोमुत्तमित्तं, ठिई निगोआण जं विणिद्दिष्टा॥ पल्लटेति निगोआ, तम्हा अंतोमुहुत्तेणं ॥१५॥
જાથાર્થ –જે કારણથી નિદાની સ્થિતિ અન્તર્મદૂત્ત માત્ર કહી છે, તેથી નિગોદ છ અન્તર્મુહૂર્તમાં પરાવર્તન પામી જાય છે તે ૧૫ - રોવાઈ–જે કારણેથી નિગાદની એટલે સાધારણ શરીરી ઓની સ્થિતિ એટલે આયુષ્ય શ્રીજીનેશ્વરાએ અન્તમુદ્દત પ્રમાણ કહ્યું છે, તેથી અન્તમુહૂર્તમાત્રમાં નિગાદજી પરિવર્તન પામે છે એટલે તે નિગાદમાંથી નિકળી જાય છે. પુ
કત બે ગાથાઓમાં નિગાદ છવાની ઉદ્ધતના કહેવાનું કારણ વિગ્રહગતિના સમયેના સંભવ માટે છે, અને અત્તમુદ્દત્ત બાદ પરિવર્તન કહેવાનું કારણ નિગાદના આયુષ્યના સમયની સંખ્યા જાણવા માટે છે, ૫ ૧૫ છે
૧-૨; ૧૪ મી ગાથામાં ઉઠના તથા ઉત્પત્તિ કહી તેનું કારણ એ છે કે-અબલ્પક છથી દેશબન્ધક કેટલા ગુણ અધિક વા ન્યૂન છે તે કહેવાને ઉદ્દેશ છે, તેમાં અબન્ધપણું અને દેશબલ્પકપણું કયા ને હોય ? તે જાણ્યા વિના અલ્પબહુત શા આધારે કહી શકાય ? માટે પ્રથમ અબધૂકતા કયારે અને કયા જીને હોય તે જણાવવા માટે એ ગાથામાં ઉદ્ધર્તાના અને ઉત્પત્તિ કહી, કારણ કે નિગોદાદિકમાંથી મરણ પામી પરભવમાં જતા જીવોને તેમજ પરભવમાંથી મરણ પામી તે નિગાદાદિકમાં ઉત્પન્ન થતા જીવોને એ પ્રમાણે બે પ્રકારના જીવોને વક્રગતિ હોય છે, અને વક્રગતિમાં અબન્ધતા હોય છે, માટે ઉદ્વર્તન તથા ઉત્પત્તિ જણાવવાની આવશ્યકતા છે.
પુનઃ દેશબંધકતા ઉત્પત્તિસ્થાને ઉત્પન થયા બાદ બીજા સમયથી ભવેના અંત્ય સમય સુધી ( છેલ્લો સમય પણ ) હોય છે અને અહિં નિગોદ જીવોની બહુલતાએ ગણત્રી હોવાથી નિગોદ જીવોની આયુસ્થિતિ અન્તર્મુહૂર્ત પ્રમાણ હોય છે, એ અસંખ્ય સમયે દેશબંધકતાના છે, અને પૂર્વોક્ત પ્રકારે અબધૂતાના તો કેવળ ૩ સમયજ છે, તેથી જે તાત્પર્ય આવે છે તે ૧૬ મી ગાથામાં કહે છે,
