________________
પુદ્ગલ છત્રીશી—ભાષાન્તર.
[૯] સખ્યપ્રદેશી કંધાથી જો કે પરમાણુ સખ્યાતમા ભાગ જેટલા છે, તેાપણ તે એટલા ઘણા છે કે તે સખ્યપ્રદેશી સ્પધાના સ પ્રદેશાથી પણ સંખ્યાતમા ભાગ જેટલા છે, પરન્તુ અસંખ્યાતમા ભાગ જેટલા ( અ૫) નથી. તેમજ અસંખ્યાતપ્રદેશીસ્ક ધાથી પરમાણુઓ જો કે અસંખ્યાતમા ભાગ જેટલા છે તાપણ તે એટલા ઘણા છે કે, અસંખ્યપ્રદેશીસ્કધાના સર્વ પ્રદેશેાથી પણ અસખ્યાતમા ભાગ જેટલા છે, પરન્તુ અનન્તમા ભાગ જેટલા (અલ્પ) નથી, એ પ્રમાણે એકંદર રીતે પરમાણુએ ઘણા છે, અને કાળાપ્રદેશિત્વ ા તે પરમાણુઓના અસંખ્યાતમા ભાગ જેટલા પરમાણુઓમાં અને સ્કંધાના અસખ્યાતમા ભાગ જેટલા સ્કંધામાં વર્તે છે, તેથી એકંદર રીતે જોતાં કાળાપ્રદેશિપણામાં વતા થોડા પરમાણુઓ અને ઘેાડાસ્કધા એ એની એકત્ર સંખ્યાથી પણ શેષ રહેલા કેવળ પરમાણુએ તે અસંખ્યગુણા છે. કારણ કે સમયમાત્ર કાળ અલ્પસ્થિતિવાળા હાવાથી તે સમયસ્થિતિવાળા પુદ્ગલેા પણ બહુઅલ્પ પ્રાપ્ત થાય છે.
| ४ द्रव्याप्रदेशी पुद्गलोथी क्षेत्राप्रदेशी पुद्गलो અસ્તવ્યમુળ છે ।
કારણ—પરમાણુએ સર્વે અને સ્કા પણ દેશ ભાગે હોવાથી. અહિં તાત્પ આ છે કે—દ્રવ્યાપ્રદેશી પુદગલા તા સર્વ પરમાણુઓજ છે, અને ક્ષેત્રાપ્રદેશી પુદ્ગલા તે સવે પરમાણુઓ પણ છે, અને તે ઉપરાન્ત દ્વિદેશીથી યાવત્ અનન્તપ્રદેશી સુધીના અનન્ત ભેદવાળા સ્કંધા પણ છે. જો કે સર્વ સ્પધા ક્ષેત્રાપ્રદેશી (એટલે એક આકાશપ્રદેશની અવગાહનાવાળા ) નથી, પરન્તુ દ્વિપ્રદેશીથી પ્રાર‘ભીને અનન્તપ્રદેશી સુધીનાં જે અનન્ત દ્રવ્ય
સ્થાન છે તે દરેક દ્રવ્યસ્થાનમાં દેશ-દેશ ભાગ જેટલા તાપણ અનન્ત-અનન્ત સ્કંધા ક્ષેત્રાપ્રદેશી હોય છે. એ પ્રમાણે કન્યાપ્રદેશીપુદ્ગલેના એકજરાશિ (પરમાણુરાશિ ) છે, અને ક્ષેત્રાપ્રદેશૌપુદ્ગલાના અનન્તરાશિ છે માટે વ્યાપ્રદેશીપુદ્ગલાથી ક્ષેત્રાપ્રદેશીપુદ્દગલા અસંખ્યગુણા છે,
