________________
• [૪]
પુદ્ગલ છત્રૌશી–ભાષાન્તર.
સ્કંધામાં પણ કેટલાએક ચાર ચાર પ્રદેશમાં અવગાહેલા, કેટલાએક ત્રણ ત્રણ આકાશપ્રદેશમાં, કેટલાએક એ એ આકાશપ્રદેશમાં અને કેટલાએક તેા એકેક આકાશપ્રદેશમાં અવગાહેલા હાય છે. એજ પ્રમાણે પંચપ્રદેશ પ્રદેશીથી પ્રારંભીને યાવત્ અનન્તપ્રદેશી સુધીના પ્રત્યેક ભેદવાળા સ્કન્ધા એકેક આકારાપ્રદેશમાં અવગાહુવાળા પણ પ્રાપ્ત થાય છે, અને તેમ, થવાથી દ્વિપ્રદેશીથી પ્રારંભીને અનન્તપ્રદેશી સુધીના એકેક પરમાણુવ્રુદ્ધિવાળા પ્રત્યેક ભેદમાં ક્ષેત્રાપ્રદેશીપુદ્ગલેના એકેકરાશિજ પ્રાપ્ત થાય છે. ।। ૨૩ ૫
અવતરણ—પૂર્વ ગાથામાં દ્વિદેશીઆદિ સ્ટન્થેામાં ક્ષેત્રાપ્રદેશીપુદ્ગલાના એકેકરાશિ પ્રાપ્ત થાય છે એમ કહ્યું, જેથી ક્ષેત્રાપ્રદેશીપુદ્ગલામાં પરમાણુએ તે સર્વે અને સ્ક્રિપ્રદેશીઆદિ કન્યામાં દેશ દેશ ભાગ એ સ ક્ષેત્રાપ્રદેશીયુગલે મળીને દ્રવ્યાપ્રદેશીથી ( એટલે પરમાણુઓથી) અસંખ્યગુણ સિદ્ધ કરીને હવે ક્ષેત્રાપ્રદેશીથી ક્ષેત્રસપ્રદેશી અસંખ્યગુણ છે, તેની સ્પષ્ટતા આ ગાથામાં દર્શાવે છે.
इत्तो खित्ताएसेण चैव सपएसया असंखगुणा ॥ एगपएसोगाढे, मोत्तं सेसावगाहण्या ॥ २२ ॥
ગાથા:-—તે ક્ષેત્રાપ્રદેણી પુદ્ગલેથી ક્ષેત્રથી સપ્રદેશ પુગ સે નિશ્ચય અસંખ્યગુણ છે. કારણકે એકપ્રદેરાવગાહી સિવાયના રોષઅવગાહનાવાળા સર્વે પુદ્ગલેના ગ્રહણવડે (સપ્રદેશી અસ ખ્વગુણ છે ). ॥ ૨૨ ૫
ટોજાર્થ:—તે ક્ષેત્રાપ્રદેશ પુદ્ગાથી ક્ષેત્રથી સંપ્રદેશીપુદ્ગલા અસ`ખ્યગુણ છે. કારણકે એકેક પ્રદેશાવગાહીસ્ક સિવાયના શેષાવગાહી પુદ્ગલેાવડૅ (અસંખ્યગુણ છે) એટલે એ ઇત્યાદિ આકાશપ્રદેશમાં અવગાહનારા સર્વે પણ સ્કન્ધા અહિં (ક્ષેત્રસપ્રદેશીમાં) ગ્રહણ કરાય છે ( ગણત્રીમાં વધારે ગણાય છે, એ ગાથા કહ્યા. હવે ભવા કહે છે). અહિં તાત્પય એ છે કેક્ષેત્રાવગાહુની અપેક્ષાએ દ્વિદેશીસ્કન્ધાના એ રાશિ (એવિભાગ)