Gyansara Prakaran Part 02

SR No.: 006014
Original Sutra Author: N/A
Author: Chandraguptasuri
Publisher: Anekant Prakashan Jain Religious Trust
Publication Year: 2008
Total Pages: 146
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 10 MB

Page 62

સુખનો અનુભવ જ્યારે પણ થાય છે ત્યારે તે દુઃખના અનુભવથી સંબંધ હોય છે. આત્મિક અને ભૌતિક સુખના અનુભવોનો સ્વભાવ, તદ્દન જ વિરુદ્ધ છે. પૂ. સાધુમહાત્માઓ આત્મિક સુખોનો અનુભવ કરે છે, જેમાં આત્મા અને તેના જ્ઞાનાદિ ગુણોને છોડીને અન્ય કોઈની જ અપેક્ષા રહેતી નથી.
લોકસંજ્ઞાને આધીન બનેલા પરપદાર્થમાં રમતા હોવાથી તેઓ વાસ્તવિક સુખને ભોગવી શકતા નથી. પરની અપેક્ષા જ મોટામાં મોટું દુઃખ છે. સર્વ સાવદ્યયોગથી વિરામ પામેલા મહાત્માઓને વાસ્તવિક રીતે પરની અપેક્ષા રાખવાનું કોઈ જ કારણ નથી. આત્માના જ્ઞાનાદિ ગુણોમાં રમણ કરનારા મહાત્મા પણ જ્યારે લોકસંજ્ઞાને આધીન બને છે, ત્યારે તેઓ પોતાના આત્મિક સુખને ગુમાવી દે છે. લોકોની વૃત્તિ પરપદાર્થમાં રમણ કરવાની હોય છે. તેને આધીન બનવાથી પૂ. મુનિભગવન્તો પણ પરપદાર્થમાં રમનારા બની જતા હોય છે. તેથી તેઓ લોકસંજ્ઞાનો ત્યાગ કરી પરમબ્રહ્મસ્વરૂપ શુદ્ધ આત્મતત્ત્વમાં લીન બને છે. તેથી તેઓશ્રીના દ્રોહ મમતા અને મત્સર સ્વરૂપ જ્વર નાશ પામે છે. અપકાર કરવાની બુદ્ધિને દ્રોહ કહેવાય છે, શરીરાદિ પરપદાર્થોને વિશે મારાપણાની બુદ્ધિને મમત્વ કહેવાય છે અને અહંકારને મત્સર કહેવાય છે. પરબ્રહ્મમાં લીન બનવાથી દ્રોહ મમત્વ કે મત્સર સ્વરૂપ જ્વર નાશ પામે છે. પર પદાર્થોને સ્વ કે સ્વકીય માનવાથી દ્રોહ મમત્વ અને મત્સર વગેરે દોષોનો પ્રાદુર્ભાવ થતો હોય છે. જેને ખરેખર જ આપણે પર માનીએ છીએ, એને લઈને દ્રોહ કે મમત્વ વગેરે આપણે કરતા નથી. જેની સાથે થોડો પણ સંબન્ધ છે - એમ આપણને લાગે ત્યારે તેને આશ્રયીને આપણે દ્રોહ વગેરે કરીએ છીએ. પૂ. મુનિ મહાત્માઓ શુદ્ધ આત્મસ્વરૂપમાં લીન હોવાથી સર્વ પરભાવોને આશ્રયીને પરમ ઉપેક્ષા સેવતા હોય છે. તેથી સર્વ પ્રકારની અવસ્થામાં તેઓશ્રી સુખે કરીને રહેતા હોય છે. લોકની વચ્ચે રહેવા છતાં લોકસંજ્ઞાનો ત્યાગ કરવાના કારણે દ્રોહાદિથી રહિત એવા પૂ. સાધુભગવન્તો સદા સુખે રહે – એમાં આશ્ચર્ય નથી. અન્ત આવા પરમસુખને પામવા માટે આપણે પ્રયત્નશીલ બની રહીએ એ જ એક શુભાભિલાષા...
॥ इति श्रीज्ञानसारप्रकरणे त्रयोविंशतितमं लोकसज्ञात्यागाष्टकम् ।।
૫૯