________________
“પ્રકાશિત થતા જ્ઞાનસ્વરૂપ હાથીઓથી ઉન્નત અને નૃત્ય કરતા ધ્યાન સ્વરૂપ અશ્વો છે જેમાં એવી મુનિરાજની શમસામ્રાજ્યની સંપદા જય પામે છે.” કહેવાનો આશય સ્પષ્ટ છે કે મુનિભગવન્તો ખરેખર જ રાજા છે. દુનિયાની કોઈ પણ સામગ્રીની જેમને અપેક્ષા નથી, તેમના ચરણમાં તે સામગ્રી સદાને માટે પડી રહે છે. ચક્રવર્તી રાજા મહારાજા પણ જેમને પોતાની અપેક્ષાએ મહાન માને છે તેઓશ્રી રાજાધિરાજ છે-એમાં કોઈ સંદેહ નથી. ઈચ્છાથી સર્વથા રહિત હોવાથી જ મુનિભગવન્તોને મુનિરાજ' કહેવાય છે. જેઓ ઈચ્છાઓના સ્વામી છે તેઓ વાસ્તવિક રીતે બધાના દાસ છે અને જેઓ સર્વથા ઈચ્છાથી રહિત છે, તેઓ જગતના સ્વામી છે.
લોકમાં પ્રસિદ્ધ રાજાઓને જેમ હાથી ઘોડા રથ સૈન્ય અને છત્રચામરાદિની સંપદા હોય છે અને તે સંપદાથી રાજાઓ ઓળખાય છે તેમ અહીં પણ મુનિભગવન્તોને શમનું સામ્રાજ્ય હોય છે. એમાં જ્ઞાનસ્વરૂપ હાથીઓની અને ધ્યાનસ્વરૂપ અશ્વોની સંપદા છે. સ્વપર પદાર્થોનું અવભાસન કરાવનારું જ્ઞાન સ્વયં પ્રકાશરૂપ છે. તેથી પરપદાર્થોનું અવભાસન કરે છે. પરવાદીઓના કુમતોનું નિરાકરણ આ સમ્યગ્રજ્ઞાનથી થાય છે. તેથી તે જ્ઞાન ગર્જના કરતા હાથી જેવું છે. આત્માના ગુણોમાં રમણ કરવા સ્વરૂપ ધ્યાન હોવાથી તે નૃત્ય કરતા અશ્વો જેવું છે. આ રીતે સ્વપર પદાર્થના અવભાસન સ્વરૂપ જ્ઞાન હાથીથી અને ધ્યાનસ્વરૂપ અશ્વોથી શોભતી એવી મુનિભગવન્તોની શમસામ્રાજ્યની સમ્મદા ય પામે છે. અને એવી શમસામ્રાજ્ય-: સંપદાને પ્રાપ્ત કરવા મુનિભગવન્તોની પરમતારક છત્રછાયામાં રહેવા માટે પ્રયત્નશીલ બની રહીએ એ જ એકની એક શુભાભિલાષા......
| તિ શ્રીજ્ઞાનસારપ્રજાને શમાષ્ટમ્ |
