________________
લે મિરાન્ડ દરવાજો ઊઘડતાં જ ફોશલવે સીધો અધ્યક્ષ-માતા પાસે પહોંચી ગયો. તે તેની રાહ જોતાં જોતાં જ માળા ફેરવ્યા કરતાં હતાં. ફોશલāએ બધું બરાબર પતી ગયાની ખબર કહેતાં તેમણે નિરાંતનો દમ લૂંટ્યો. પછી ફેશલોંએ જીન વાલજનને તથા કોસેટને તેમની સમક્ષ રજૂ કર્યા.
બીજે દિવસે બાગમાં એક નહીં પણ બે ઘૂઘરા સંભળાવા લાગ્યા. થોડી વારમાં મઠને ખૂણે ખૂણે વાત ફેલાતાં વાર લાગી નહીં કે ફો ડોસાના ભાઈને મદદનીશ તરીકે લેવામાં આવ્યો છે અને તેની દીકરી મઠની શાળામાં જોડાઈ છે.
૧૩ નવા ચહેરા, નવી પિછાન જીન વાલજિન જે મકાનમાં કોસેટ સાથે પહેલાં રહ્યો હતો, તે નં. ૫૦-૫ર તરીકે ઓળખાતા મકાનમાં આજકાલ ઘણા ફેરફાર થયા હતા. ફેરફાર વધુ ગરીબાઈ અને કંગાલિયત તરફના જ હતા. એ મકાન સામાન્ય રીતે ખાલી જ રહેતું, અને હંમેશા તેને ઉપર “ઓરડા ભાડે મળશે'નું પાટિયું ઝૂલ્યા જ કરતું. પણ નવાઈની વાત એ છે કે, અત્યારે તેમાં કેટલાક ભાડવાત રહેતા હતા. એ મકાનમાં જે ભાડવાતો અત્યારે રહેતાં હતાં, તેઓમાં સૌથી મુફલિસ કહેવાય તેવું ચાર જણનું એક કુટુંબ હતું : બાપ, મા, અને લગભગ ઉમરે પહોંચેલ બે પુત્રીઓ.
મા-બાપને ઉપરાંતમાં બાર વરસનો એક છોકરો હતો; પણ તે આ કુટુંબનો મટી, પેરીસ શહેરનો – જાહેર રસ્તાન બની ગયો હતો. માબાપે તેને ફગાવી દીધો હતો અને બચપણથી તેને પોતાની પાંખો વાપરવી પડી હતી.
એ છોકરાનું નામ બેવોચ હતું. તેના બાપનું નામ જોન્ટેડ હતું. છોકરો કોઈ દિવસ ઘેર આવી ચડતો, ત્યારે મા