________________
લે મિઝરા ૧૮૨૩ની સાલ ચાલતી હતી. નાતાલનો તહેવાર કાવ્યો હતો. ખેલાડીઓ અને મેળાની દુકાનોવાળાઓએ આવીને મટ) ગામમાં ડેરા-તંબૂ ખડા કરી દીધા હતા. થેનારડિયરની વીશીમાં તે રાતે કેટલાક ગાડાંવાળા, ફેરિયા વગેરે ટોળે વળી પ્યાલીઓ ગટકાવતા અને વાતોમાં ગરમાવો લાવતા બેઠા હતા. બાનુ ચૂલા પરની વાળને સંભાળી રહી હતી અને થનારડિયર મહેમાનોને વાતોમાં તેમજ પીવામાં સાથ આપતો હતો.
કેસેટ તેની રોજની જગાએ – એટલે કે મોટા ટેબલ નીચે ચૂલાને અજવાળે બેઠી બેઠી થનારડિયરની બે છોકરીઓ માટે મોજા ગૂંથતી હતી. તેની આંખ ઉપર થનારડિયર બાનુએ થોડા વખત પહેલાં જોરથી મુક્કો મારેલો; તેનું લોહી જામી જઈને કાળું ચકામું પડી ગયું હતું.
માંટ) ગામ ઊંચાણ ઉપર આવેલું હોઈ, ત્યાં પાણીનું દુ:ખ ભારે હતું. લોકોને દૂર જંગલમાં આવેલ તળાવડામાંથી અથવા ગામથી દૂર પાએક કલાકને રસ્તે આવેલા ઝરામાંથી પાણી ભરી લાવવું પડતું. પાણી ભરનારો ભિસ્તી શિયાળામાં પાંચ વાગ્યા સુધી જ પાણી ભરતો. તે પછી જેને પાણી જોઈએ, તેને જાતે જ ભરી લાવવું પડે.
એ વીશીમાં ઊતરેલો એક ફેરિયો, તે વખતે, પોતાના તરસ્યા રહેલા ઘોડા માટે ફરિયાદ કરતો તથા પાણી ભરેલી ડોલ માગતો અંદર આવ્યો. કોસેટ તેને જોઈ, ટેબલ નીચે બેઠી બેઠી પણ કંપી ઊઠી. ટાંકીમાં પાણી થઈ રહેવા આવ્યું હતું. - બાનુએ કોસેટને તડૂકીને કહ્યું, “અબઘડી પાણી ઘોડાને પાઈ દે.'
“પાણી થઈ રહ્યું છે, બાનુ, કોસેટે મંદ અવાજે જવાબ આપ્યો.
ધણીધણિયાણી બંનેએ એકીસાથે બારણું ઉઘાડી, બહાર આંગળી કરીને કહ્યું, “જા, અત્યારે ને અત્યારે ભરી આવ.”
