________________
દાને ત્યાં
૧૫ એ ચીજ ઉપર પોતાના જોરદાર સપાટા એક બે ક્ષણ લગાવ્યા; અને પછી તેને પોતાના ભયંકર પેટાળમાં હંમેશ માટે સમાવી દીધી.
ચાર મહિના મેરિયસ જીવન અને મરણ વચ્ચે ઝોલાં ખાતો રહ્યો. તેના દાદા પણ એ જ રીતે તેની પથારી પાસે ભાન અને બેભાન વચ્ચેની સ્થિતિએ જીવતા હતા. મેરિયસના મોંમાંથી લવારામાં અવારનવાર “કોસેટ', “કેસેટ' એટલા જ શબ્દો નીકળતા.
દરજ, અને કેઈક વખત દિવસમાં બે વખત એક ધોળા વાળવાળો અને સારા પોશાકવાળો સદગૃહસ્થ ડોસો મ. જીલેનોમંડને ઘેર આવતો. તે નીચેથી જ મે. મેરિયસની ખબર પૂછી જતો તથા ઘા ઉપર મૂકવાનું લીન્ટનું મોટું પાર્સલ આપી જતો. તે જમાનામાં લીન્ટ બનાવવા હાથ વડે મહેનત કરીને કપડાની એક બાજુને રૂ જેવી રૂવાંટીવાળી પોચી કરવી પડતી. બરાબર ૭મી સપ્ટેમ્બરે ડાકટરે જાહેર કર્યું કે, હવે મેરિયસ ભયમુક્ત થયો છે. જોકે તેને હરતો ફરતો થતાં બીજા બે મહિના વધુ થશે.
દાદા જીલેનોમંડ બધાંના આગ્રહ છતાં એક પણ રાત મેરિયસ પાસેથી ખસતા નહીં. બા ધોવાય ત્યારે પણ તે હાજર રહેતા; અને જે કાંઈ કાંજી જેવું મેરિયસને પાવાનું હોય, તે પોતાના સુકલકડી ઘરડા હાથોમાં પકડીને જ પિવરાવતા. ડોકટરે જ્યારે ભયમુક્તિના સમાચાર કહ્યા, ત્યારે એ ઘરડા ડોસા ખરેખર આખા ઓરડામાં ભમરડી ફરતા ફરતા નાચ્યા. નોકર નવાઈ પામી તેમના તરફ જોઈ રહ્યો હતો તેને હાથમાં એકદમ મોટી બક્ષિસ આપીને તેમણે ધમકાવી કાઢયો. મેરિયસ પાસે જઈને તે પોતાને મોંએ બોલ્યા, “બૈરન મેરિયસ, ઇન્કિલાબ ઝિંદાબાદ!'