________________
૧૪
હૈ મિઝરાઇલ છેલ્લી વાર બે હાથ ઊંચા કરી, સંગ્રામ-ગીતની કડી બોલતી બોલતો ગર્વોચ મડદુ થઈ જમીન ઉપર ઢળી પડ્યો. . | મોરચામાંથી એક ચીસ આકાશ ભેદતી ચાલી ગઈ. બીજી જ ક્ષણે મેરિયસ મોરચાની બહાર કૂદી પડ્યો. પોતાના પિતાને રણક્ષેત્રમાંથી જીવતો બચાવી લાવનાર થનારડિયરનું ઋણ અદા કરતો હોય તેમ, તેના મૃત પુત્રને ઉપાડી લાવવા, તે દોડ્યો. તે નીચો નમ્યો તે જ ઘડીએ એક ગોળી તેની ખોપરીને ઘસાઈને ચાલી ગઈ. મેરિયસનું મોં લોહીથી ભરાઈ ગયું. છતાંયે તે પેલા બહાદુર છોકરાને ઊંચકીને મોરચામાં લઈ આવ્યું. પતાના મૃત્યુની કિંમતે નાના ગેવોએ મોરચામાંના દરેક માણસને પંદર કારતૂસો પૂરી પાડી હતી.
મોરચો પૂરેપૂરો ઊડી ગયો હત. નાયકે બળવાખને હવે મરતા પહેલાં દુશ્મન પાસેથી આકરામાં આકરી કિંમત વસૂલ કરવાનો હુકમ આપ્યો. છવ્વીસમાંથી વીસને બહાર રાખવામાં આવ્યા અને છને પહેલે માળ બારીએ રહી ગોળીબાર કરવાનો હુકમ મળ્યો. મેરિયસે બહારની બાજુએથી હુક આપવા અને નાયકે અંદરની બાજુએથી હુકમ આપવા, એમ પણ નક્કી થયું. પછી નાયકે એક પિસ્તોલ ટેબલ ઉપર મૂકીને કહ્યું, “આ જાસૂસની ખોપરી ઉડાવી દો.”
અહીં આ જગાએ જ?' એક અવાજે પૂછયું.
ના, પાછલા નાના મોરચાની બહાર ગલીમાં લઈ જઈને. આપણા ભેગું તેનું મડદુ ન પડવું જોઈએ.”
એવામાં જીન વાલજન આગળ આવ્યો. તેણે નાયક પાસે જાવટેની ખોપરી ઉડાવી દેવાની પરવાનગી માગી. નાયકે જીન વાલજને બજાવેલી કામગીરીના ઇનામ તરીકે તેની વિનંતી મંજૂર રાખી.
જીન વાલજિન બંદૂકનો ધોડો ચડાવી, જાવર્ટને દોરડા વડે દોરીને લઈ ચાલ્યો. મેરિયસ જીન વાલજિનને જતો જોઈ રહ્યો.
