________________
મેરિયસના પડેાશી
૧૩
મેરિયસ એકદમ તેની પાસેથી દૂર ખસી ગયો; અને ઠંડા શબ્દામાં બોલ્યો, ‘બાનુ, મારી પાસે આ પરબીડિયું છે; તે કદાચ આપનું હોય એમ લાગે છે. કાલે રસ્તા ઉપરથી મને મળ્યું હતું.'
એ પરબીડિયું જોતાં જ તે તાળી પાડતી બોલી ઊઠી, ‘હું ને મારી બહેન કાલે તેને કેટલું બધું શોધતાં હતાં? અમે રસ્તા ઉપર થઈને ભાગતાં હતાં ત્યારે મારી નાની બહેને તે પાડી નાખ્યું હતું. તે ખરેખર ગધેડી છે. મારની બીકે અમે ઘેર આવી એવું જ કહ્યું હતું કે, બધા કાગળો પહોંચાડી દીધા છે. હવે સમજાયું! મારી બહેન અને હું દોડતાં દોડતાં એક જણ સાથે ટિચાયાં હતાં, તે તમે જ હશો!'
પછી તેમાંથી દેવળવાળા દાનવીર સગૃહસ્થનો કાગળ જુદા કાઢીને તે બોલી, ‘આ ભાઈસાહેબને દેવળમાં આપવાનો આ જ વખત છે. કદાચ નાસ્તા જોશું તો આપશે.'
પછી તેણે હસતાં હસતાં ઉમેયુ` કે, ‘આજે અમને નાસ્તો મળે, તો અમે શું ખાધું કહેવાય, ખબર છે, માં. મેરિયસ ? પરમ દિવસનો નાસ્તો અને ભોજન, તથા ગઈ કાલનો નાસ્તો અને ભોજન એ બધું આજે સવારે એકી વખતે અમે પામ્યાં એમ કહેવાય!'
એની આ કરુણ મજાકથી મેરિયસને છોકરીના આવવાનું કારણ યાદ આવ્યું. તેણે ખિસ્સાં ફંફોસીને પાંચ ફ઼ાંક અને ૧૬ સૂ કાઢયા. દુનિયામાં અત્યારે તેની પાસે એટલી જ મૂડી હતી. તેણે તે દિવસના ભોજન પેટે ૧૬ સૂ કાઢી લઈ, પાંચે ફ્રાંક પેલી છોકરીને આપી દીધા. છોકરી ચાલી ગઈ.
મેરિયસ હવે પોતાની જાતને ધિક્કારવા લાગ્યો. તેની પાસે જ - એક ભીંતની આડ પાછળ આ બધું દુ:ખદારિદ્રય તેની સોળે કળાએ ધૂઘવતું હતું; છતાં તેણે પોતાની લહેમાં મગ્ન રહીને તે તરફ્ નજર પણ કરી ન હતી. જે ભીંત
