________________ લાફિંગ એન તેવું તેને સંભળાયું હતું. તે અવાજ પવનને સુસવાટ કે દરિયાની ગર્જના જેવો ન હતો; ઉપરાંત કોઈ જાનવરને પણ ન હતો –અર્થાત કોઈ માણસને જ હોવો જોઈએ. થોડાં ડગલાં આડો ફંટાઈ તે એ ટેકરીની તળેટીએ જઈ પહોંચે. નીચે રહ્યાં રહ્યાં તેને દેખાયું કે ટોચ ઉપરની જમીનમાંથી એક હાથે જાણે ઊંચે થયો છે, અને તે હાથની ટોચે આડી વાળેલી આંગળીમાંથી એક દોરા ઉપર કશી વસ્તુ લટકી રહી છે. એ દોરો વહાણની સાંકળ હતી, અને તેને અવાજ તેને દૂરથી સંભળાયો હતો. એ સાંકળે લટકાવેલી ચીજ કપડામાં વીંટેલા બાળક જેવી દેખાતી હતી તથા માણસ જેટલી લાંબી હતી. એ નિર્જન જગાએ, રાતને વખતે, ધૂમસમાં, દરિયામાં તોફાનના ભણકારા ગાજતા હતા ત્યારે આ વસ્તુને દેખાવે આશા આપી પિતાની તરફ એ બાળકને ખેંચે એવો નહોતો જ. કારણ કે, એ લટકતી વસ્તુ માણસનું શબ હતી. માણસનું અસ્તિત્વ રહ્યું ન હોય, છતાં તેને અવશેષ આમ કાયમ રહ્યા હોય, એ વસ્તુ હંમેશ ભયજનક હોય છે. એ શબ ઉપર કુદરતનાં બધાં તો તેને લુપ્ત કરવા ધમપછાડા કર્યા કરતાં હતાં. અને એ અવશેષ એ બધાંને માર વેઠી રહ્યો હતોએ બધાની સામે ટકી રહ્યો હતો. એ અવશેષ ચિરશાંતિ વિનાનું મૃત્યુ હતું. મૃત્યુ હંમેશાં બુરખો ઓઢીને આવે છે, અને કબર હંમેશાં લજજાથી ઢંકાયેલી જ રહે છે. ત્યારે આ અવશેષને બુરખો કે લજજાનું ઢાંકણ જ નહોતું. આ તો મૃત્યુ પોતે નિર્લજ્જપણે પોતાનું કામ કબરના ઢાંકણ નીચે કરવાને બદલે જાણે ખુલ્લી હવામાં કરી રહ્યું હતું. અને જડ તો ઉપરાંત જીવંત સૃષ્ટિએ પણ એ શબને ક્ષીણ કરવામાં– લૂંટવામાં ઓછો ભાગ ભજવ્યો ન હતો. એનાં આંતરડાં,
