________________ એક મહિનાની મુદત 253 પરંતુ પોતાના જવાની વાતથી પણ ઍકિસમિલિયનની ગમગીની ઉપર કંઈ અસર ન થયેલી જોઈ, કાઉન્ટ ખુલી અને ઈમેન્યુઅલને થોડી વાર બહાર જવાનું કહ્યું. કાઉન્ટે ત્યાર પછી ઍકિસમિલિયનને ખભે હાથ મૂકીને કહ્યું, ભાઈ, હવે તું પાછો માણસ બનવા તૈયાર છે કે નહિ?” હા, હવે હું ફરીથી દુ:ખી થવા લાગ્યો છું!” મેકિસમિલિયન, તું ધાર્મિક મનુષ્યને ન છાજે તેવા વિચારો કરે છે.” ના કાઉન્ટ, હવે મને પિસ્તોલ કરતાં પણ વધુ કારમું હથિયાર મળી ગયું છે, એટલે મૃત્યુને શોધવા માટે હથિયારનો આશરો લેવો નહિ પડે– મારો શોક પોતે જ મને સળગાવી મૂકશે.’ “ભાઈ ! જો સાંભળ; એક દિવસ મેં પણ તારી જેમ જ અન્નત્યાગ કરી આત્મહત્યા કરવા વિચાર કર્યો હતો, તારા પિતાએ પણ પિસ્તોલની અણી કપાળે લગાવી જ હતી. જો તે ઘડીએ અમને કોઈએ કહ્યું હતું કે, “જીવતા રહે; એક દિવસ એવો આવશે જ્યારે તમે ફરી સુખના દિવસ જોવા પામશે,’ તો અમે બંનેએ તે કહેનારને ખાટી આશાઓ આપનાર કહીને ધૂતકારી કાઢયો હોત. છતાં મેં અને તારા પિતાએ પછીથી જીવતા રહેવા બદલ–” પણ તમે તે તમારી સ્વતંત્રતા ગુમાવી હતી, અને મારા પિતાએ માત્ર મિલકત ગુમાવી હતી, પરંતુ મેં તો વેલેન્ટાઇનને ગુમાવી છે! કેદમાંથી કે દેવામાંથી છુટકારો સંભવી શકે પણ મૃત્યુમાંથી છૂટી કોઈ જીવનું પાછું શી રીતે આવે?” “પણ જો, તું મારા દીકરા જેવો છે; અરે, તેથી પણ વધુ છે; પરંતુ તારું આટઆટલું દુ:ખ નજરે જોવા છતાં મારી આંખમાં આંસુનું એક ટીપું પણ દેખાય છે? એ શાથી? મને આશા છે કે તું પણ તારા દુખના દિવસો પૂરા કરી, એક દિવસ ફરી સુખ જોવા પામીશ.
