________________ 207 આશા અને ધીરજ વર્ષ ફ્રાંસ બહાર ચાલ્યો જા; ત્યાર પછી તું પાછો આવીશ ત્યારે ગઈ કાલની વાત કોઈને યાદ પણ નહિ હોય.' “તું મારા પ્રત્યેની ભલી લાગણીથી જ આમ કહે છે; પરંતુ મારાથી એ રીતે વિચાર થઈ શકે તેમ નથી. તું જો મારો મિત્ર હજી પણ રહ્યો હોય અને મારા પ્રત્યે તિરસ્કારની નજરે જોવા ન લાગ્યો હોય, તે તું મને મારો દુશ્મન શોધવામાં જ મદદ કર !" આલ્બર્ટ ! હું તારી લાગણી સમજી શકું છું. તારા ઉપર આ કારણે મને તિરસ્કાર જન્મી શકે એવો હલકટ તું મને નહિ જ ધારતે હેય. તારે તારો દુશ્મન જ શોધ છે, તે ચાલ! હું તારી સાથે જ છું; અને છેવટ સુધી તારી સાથે જ રહીશ. પ્રથમ તો, હું જેટલું જાણું છું તે તને કહું...' “હું? શું તું કંઈક જાણે છે? તું ખરેખર મને જીવતદાન આપે છે!' હું પૂરેપૂરું સત્ય જાણું છું એમ તે ન કહી શકાય. પરંતુ કંઈક દિશા સમજાય તેટલી માહિતી મળે છે. હું જ્યારે યાનીના તપાસ માટે ગયો હતો, ત્યારે તે શહેરના બેકરને મળ્યો હતો. મેં વાતની શરૂઆત કરી અને તારા પિતાનું નામ પણ દીધું નહિ, તેવામાં તે બોલી ઊડ્યો: “જાણું છું, તમે શી વાત પૂછવા માગે છે. કારણ કે, પંદર દિવસ ઉપર મને મારા પૅરિસવાળા સંબંધી તરફથી એ અંગે જ પૂછવામાં આવ્યું હતું. મેં તે સંબંધીનું નામ પૂછ્યું, તે તેણે ડેંગ્લર્સનું નામ દીધું.’ ડેલર્સ! ખરી વાત ! તે ઘણા વખતથી મારા પિતાની અદેખાઈ કરતો આવ્યો છે. અને તેણે જે રીતે મારી સગાઈ તોડી નાખી, એ જોતાં પણ -- બરાબર એ જ માણસ આ બધા માટે જવાબદાર છે. તેણે મારી સાથે આખરી ફેંસલો કરવો જ પડશે; ચાલ આપણે તેની પાસે જ જઈએ.'
