________________
પ્રથમ બિંદુ બાર જ વરસની બાળવયે તેમણે પિતાનું છત્ર ગુમાવ્યું. પિતાના અવસાનના સમાચાર સાંભળીને ડીંડુકલથી તિરુચુગી આવ્યા. પિતાના શબ પાસે રોકકળ થતી જોઈને એમના શિશુદયને નવાઈ લાગી કે, પિતાજી તો અહીં પડ્યા હોવા છતાં આ લોકો એને ચાલ્યા ગયા કેમ માનતા હશે ? કોઈક સમજુ માણસે એમને “મરણ'નો અર્થ સમજાવ્યો. ચેતન-અચેતનનો ભેદ તેઓ એ વખતે કદાચ અસ્પષ્ટ રીતે સમજ્યા હશે! .
૧૮મી ફેબ્રુઆરી, ૧૮૯૨નો એ દિવસ ! વેંકટરામનના દિલમાં જ્ઞાનદીપની સ્કુલિંગ પ્રગટી રહ્યો. આત્મજ્ઞાનનું બીજ બાર વરસે આમ વવાયું અને સોળ વરસે શતશત શાખાએ પલ્લવિત થઈ રહ્યું એમ અનુમાની શકાય.
પિતાના મૃત્યુ પછી મોટા ભાઈ નાગસ્વામીની સાથે મદુરાઈમાં કાકા સુબચ્ચાર સાથે વેંકટરામન રહ્યા અને ત્યાં અમેરિકન મિશન હાઈસ્કૂલમાં અભ્યાસ આગળ વધાર્યો. સ્પષ્ટ, સૂક્ષ્મ બુદ્ધિપ્રતિભા અને સ્મૃતિશકિત હોવા છતાં શાળાના ભણતરમાં તેઓ સામાન્ય જ હતા.
તેઓ તો કુસ્તી, ફૂટબૉલ, લાઠીદાવ, તરવાની અને અન્ય એવી પોતાના સશકત શરીરને અનુકૂળ બાબતોમાં આગળ પડતા રહ્યા. એ દિવસોમાં અવારનવાર મિત્રો સાથે મંદિર જઈ સીધીસાદી સ્તુતિપ્રાર્થના કરવાની એમને ટેવ હતી. અરુણાચલ અને તિરુવણમલૅનો અભેદ જાણ્યા પછી એક દિવસે એમણે પરીય પુરાણનો ગદ્યાનુવાદ વાંચ્યો. ત્રેસઠ નયનારોના દિવ્ય જીવનનો પરિચય વાંચતાં જ હૈયામાં શિવપ્રેમની જ્વાલા ઝગી ઊઠી, શિવપ્રાપ્તિની તીવ્રતમ લાગણી પ્રગટી ઊઠી. આત્માની : ૧.૨.મ.-૨
