________________
૧૦
સહજાનંદ સ્વામી કરેલો. સહજાનંદ સ્વામી પોતે પણ એક પથ્થર માથે મૂકીને ઉપાડી લાવતા. તેઓ જાતે માટીનાં તગારાં માથે મૂકી લાવતા. જે સાધુઓ શ્રમ કરતા તેમને તેઓ અભિનંદન આપતા.
સ્વામીનારાયણ સંપ્રદાયમાં જોડાયેલા લોકો નાતબહાર મુકાતા, પછાત કોમને એમને ત્યાં કામ કરવા જતા લોકો અટકાવતા. શબ ઊંચકવા સગાંસંબંધીઓ ન આવતા. લોકો સહજાનંદ સ્વામી પર પથરા મારે, છાણ નાખે અને ઉપહાસ કરે પરંતુ તેઓ તો હંમેશાં સ્વસ્થ રહેતા. એમના સાધુઓની જનોઈ તોડી નાખવામાં આવતી. શિખાઓ ખેંચી કાઢતા. આથી સાધુઓ ઉપવાસ કરતા. એમને જ્યારે માર પડતો ત્યારે સહજાનંદ સ્વામીને અત્યંત દુ:ખ થતું. એમનામાં સહનશક્તિ અજબ પ્રકારની હતી.
વડતાલનો મશહૂર લૂંટારો જોબનપગી સહજાનંદ સ્વામીનો ચુસ્ત અનુયાયી બન્યો હતો. તેમણે નક્કી કરેલા બધા નિયમો તે પાળતો. ત્યારે લોકો કહેવા લાગ્યા, “સ્વામીનારાયણ તો ગધેડાની ગાય કરે છે.'' એમના ઉપદેશ જાદુ કર્યો હતો. જંગલી અને પછાત જાતિઓમાંના લોકોના જીવનને પશુકોટિમાંથી ઊંચું લેવાને પ્રેરનારા સાધુસંતો સહજાનંદ સ્વામીએ તૈયાર કર્યા હતા.
ચંદ્ર ફરતી નક્ષત્રમાળ છે. તેવી સહજાનંદ સ્વામી ફરતી બ્રહ્મચર્ય અને આચારવિચારની શુદ્ધિવાળી અને વૈરાગ્યની સાક્ષાત મૂર્તિઓ સમી સંતમાળ શોભતી. પછાત ગણાતી કોળી, વાઘરી, મોચી, વાળંદ, કુંભાર, કાછિયા વગેરે જાતોમાંથી કામિની અને કાંચનનો ત્યાગ કરનાર સેંકડો ભક્તો નીકળ્યા. તેઓ ઉપદેશ કરવા માટે ગામેગામ ફરવા લાગ્યા. પછાત
