________________
શ્રી શ્રીમા આનંદમયી મા નહીં તેમ ઘૂંઘટ પણ ઊંચો કરી તેની સામે જોતી પણ નહીં.
આ મૌન હરકુમારથી સહેવાયું નહીં. એક વાર તો એણે રોષમાં સંભળાવી દીધું: ““મા, તું તો સાવ પથ્થર જેવી છો! તને મા કહીને મરી જાઉં પણ તું બોલવાની નથી. આટલી વાર મેં જો પથ્થરને કહ્યું હોત તો એનામાં પણ જીવ આવત. આખરે બાળક આગળ માને શું શરમાવાનું હોય કે? આવી વિનંતી કરે તો પણ ન તો ‘મા’એ ઘૂંઘટ હટાવ્યો કે ન તો મોંમાંથી અક્ષર કાઢ્યો: ‘મા’ ખાવા બેઠી હોય ત્યારે એ હાથ ધરીને ઊભો રહે, ““મને થોડો પ્રસાદ આપો,'' એમ વારંવાર કહે. એ વખતે “મા” ખાવાનું બંધ કરી છે અને ત્યાંથી ખસી જાય. એટલે એણે વહુની સામે વરને ફરિયાદ કરી વિનંતી કરી કે, ‘‘તમે એને રજા આપો.” એનો ભાવ પારખી રમણીબાબુએ વહુને કહ્યું: ‘‘થોડું આપજે.'' પતિની આજ્ઞા મળી એટલે માએ પ્રસાદ જેટલું આપવા માંડ્યું. એથી હરકુમાર પ્રસન્ન રહેતો. હવે એને સવારસાંજ માને પ્રણામ કર્યા વગર ચેન ન પડતું; બસ એક જ ધૂન લાગી કે માને કોઈ વાતનું કષ્ટ ન પડવું જોઈએ. માને રોજ પૂછતો, “બજારમાંથી શું શું લાવવાનું છે?' પાડોશીઓને તેનો આ વ્યવહાર સારો ન લાગ્યો. પરંતુ એ શેનો દરકાર કરે? એ કહેતો, ““મેં તને ‘મા મા', કહીને બોલાવી છે, તે જોજે એક દિવસ સૌ લોક અને આખી દુનિયા તને “મા' કહીને બોલાવશે.”
હરકુમારની આ ભવિષ્યવાણી સત્ય ઠરી છે.
ઘરમાં મા આસન કે મુદ્રા કરવા લાગ્યાં એમાં પતિએ કશો વાંધો ના લીધો. કોઈ કોઈ વાર એમાં ભળતા પણ ખરા. એટલે લોકોએ એમનું નામ ભોળાનાથ રાખ્યું, અને એ નામ પણ
