________________
લગ્ન અને માપદ
અને સગાંસંબંધી અંદર અંદર વાતો કરતાં કે વહુ ઊંઘણશી છે. કોઈ વહુને મોઢે જ કહી નાખતું, પણ એ સહી લેતી-ન કોઈ ખુલાસો, ન કોઈ વિવાદ.
એક દિવસ પતિએ કહ્યું: ‘‘નોકરી મળતી નથી. એ કંઈ ઘર ખોળતી નહીં આવે, મારે જ એની શોધમાં જવું જોઈએ. તને કોઈ જગ્યાએ રાખવાની તજવીજ હું કરતો જઈશ.'' ત્યારે વહુએ ધૈર્ય રાખવાનું કહ્યું. ત્રણ દિવસ રાહ જુઓ એમ કહીને એમને રોકી રાખ્યા અને બન્યું પણ એવું કે ત્રીજે દિવસે અષ્ટગ્રામમાં ઢાકાના નવાબના સર્વે સેટલમેન્ટ ખાતામાં એમને નોકરી મળી ગઈ. એટલે બંને અષ્ટગ્રામમાં રહેવા ગયાં.
ત્યાં એ લોકો જયશંકર સેનના મકાનમાં રહેતાં હતાં. એમની પત્ની આ સદા હસતા મો વાળી નાની વહુને જોઈ એવી ખુશ થઈ ગઈ કે લાડમાં એને ‘ખુશીર મા’ (આનંદની માતા) કહીને બોલાવવા માંડી. એ નામ આડોશપાડોશમાં ઝડપભેર ફેલાઈ ગયું અને નાની વહુ નિરી અચાનક આનંદ મા બની ગઈ.
એ સેન બાબુનો દીકરો શારદાશંકર. એનું બીજું નામ હરકુમાર પણ હતું. એ બહુ ભણેલગણેલ ન હતો, તેથી તેને કોઈ કાયમી નોકરી મળતી નહીં; આ ‘ખુશીર મા’ તેમના કુટુંબમાં રહેવા આવ્યાં તેથી તેને બેવડો આનંદ થયો. બાળપણમાં જ એની જન્મદાત્રી મા ગુજરી ગયેલી. બસ! હરકુમારને જાણે જનેતા મળી હોય તેવો ભાવ થતો. તે આનંદમાના રસોડામાં જઈ પહોંચતો, ચૂલામાં લીલાં લાકડાં સળગાવતાં, આખા ઘરમાં ધુમાડો થતો, ત્યારે તે સૂકાં લાકડાં લાવી કહેતો, ‘“લો મા, આનાથી રસોઈ કરો.'' પણ ખુશીર મા કદીયે તેની સાથે બોલતી કા આ ૩
