________________
શ્રી શ્રીમા આનંદમયી મા નર્દી વગેરે સ્થળોએ સ્ટેશનમાસ્તર હતા. એમને ત્યાં નાની વહુને રહેવાનું થયું. પતિએ એને આજ્ઞા કરી કે ઘરનું કામકાજ બધું જ કરવું. એ મુજબ વહુએ ગૃહસંસાર સંભાળી લીધો.
આ નાની કુળવધૂ માટે કોઈએ સાડી આણી. બંગાળમાં કુળવધૂઓ સાડીનો છેડો માથેથી મોં ઉપર ખેંચી ઘૂંઘટ રાખે; એમ એણે પણ કર્યું, ત્યારે એનું રૂપ ઢંકાઈ જવાને બદલે ખીલી ઊયું. એમના સાસરાના પક્ષના એક સંબંધી ક્ષેત્રબાબુ એનું રૂપ જોઈને એવા તો પ્રભાવિત થઈ ગયા કે એને દેવી કહીને પ્રણામ કરવા લાગ્યા. ક્ષેત્રબાબુની વહુએ નાની વહુને જોયેલી નહીં એથી પત્રમાં પુછાવ્યું કે, ““રમણીબાબુની વહુ કેવી છે, કાળી છે કે રૂપાળી છે!'' એના જવાબમાં ક્ષેત્રબાબુએ હર્ષથી લખ્યું કે ‘‘ફાનસની અંદર જેમ દીવો બળે છે, એવી એ છે.' હંમેશ ઘૂંઘટ રાખીને બહાર નીકળતી લાવણ્યમયી સ્ત્રી વિશે એ વર્ણન બરોબર જ હતું. ઘરનું સઘળું કામ કરતાં વડીલોની મર્યાદા પણ નિરીવહુ બરોબર પાળતી હતી. જેઠની સેવાશુશ્રુષા પણ કાળજીથી કરતી. જેઠ એના ઉપર ઘણો સ્નેહ રાખતા.
એવામાં લગ્નને બીજે વર્ષે રમણીબાબુની નોકરી છૂટી ગઈ. ત્રણચાર વર્ષ લગી નવી નોકરી મળી નહીં. એ દિવસોમાં બંને મોટાભાઈને ત્યાં રહ્યાં. તે દિવસોમાં વહુ કદીક સૂનમૂન થઈ જતી. રસોઈ કરતાં કરતાં પણ એનું ભાન જતું રહેતું. કોઈ વાર પીરસતાં પીરસતાં દાળભાત હેઠે પડી જતાં ત્યારે જેઠાણી બે આકરાં વેણ સંભળાવતી. નાની વહુ ક્ષોભ પામતી, શરમાઈ જતી, ફરી કામે લાગતી. એ કોઈનો વાંક કાઢતી નહીં. કોઈ ઉપર માઠું લગાડતી નહીં એટલે વાત ભુલાઈ જતી. પાડોશીઓ
