________________
૪૨ '' સ્વામી વિવેકાનંદ ટ્રેનના પાટા ઉપર સૂઈ જઈને ટ્રેનને રોકીને સ્વામીજીનો જયજયકાર બોલાવતા. સ્વામીજીનો સત્કાર કરવા મદ્રાસ પણ થનગની રહ્યું હતું. જાહેર માર્ગોને ખૂબ શણગારવામાં આવ્યા હતા. ઠેકઠેકાણે કમાનો ઊભી કરવામાં આવી હતી. પૂજ્ય વિવેકાનંદ ઘણું જીવો!', “પ્રભુના સેવક ભલે પધાર્યા', પ્રાચીન ઋષિવરોના સેવકને વધાવીએ છીએ', “પધારો શાંતિદૂત!', 'પધારો, માનવદેવ!' લખેલાં સ્વાગતસૂત્રોનાં અનેક પાટિયાં શોભી રહ્યાં હતાં. તા. ૬ઠ્ઠી ફેબ્રુઆરીએ સવારે હજારો લોકો મદ્રાસના સ્ટેશન ઉપર ઊમટી પડ્યા. એમનો ઉત્સાહ અપૂર્વ હતો. ગગનભેદી નાદથી સૌએ સ્વામીજીને વધાવી લીધા. સ્વામીજી નીચે ઉતર્યા અને ઘોડાગાડીમાં બેઠા. મદ્રાસના નાગરિકોએ એમની ગાડીને ખેંચવા માંડી. સરઘસ એ રીતે આગળ વધ્યું. આજે કોઈ અનોખા પ્રકારના સેનાનીને - લોકહૃદયના વિજેતાને - જનતા સન્માની રહી હતી; એ દશ્ય ખરેખર અપૂર્વ હતું.
સ્વામી વિવેકાનંદ ભારત આવી પહોંચ્યા છે એ સમાચાર જાણીને બંગાળભરમાં ઉત્સાહ અને આનંદનું મોજું ફરી વળ્યું હતું. સ્વામીજીને પણ કલકત્તામાં પાછા ફરવાનો આનંદ અપૂર્વ હતો. મદ્રાસથી કલકત્તા સ્ટીમર રસ્તે જવાનું નક્કી કર્યું. ખદિરપુર ડૉક પરથી સ્વામીજીને શિયાલદા સ્ટેશને લઈ જવા સ્પેશિયલ ટ્રેન તૈયાર હતી. શિયાલદા સ્ટેશન ઉપર હજારો લોકોએ જયધ્વનિથી સ્વામીજીને વધાવી લીધા. ભીડ એટલી બધી ભારે હતી કે સ્વામીજી તથા એમના સાથીઓ મહામુશ્કેલીથી સ્ટેશન બહાર જઈ શક્યા. ફૂલહારોથી એ ઢંકાઈ ગયા અને લોકલાગણીના આ પ્રચંડ ઊભરાથી એમનું હૈયું ભરાઈ આવ્યું.