________________
સેનાની મરઘી
પણ ધણી વગરનું તે ધોળકા કહ્યું છે ને! પાછું તમારે સરાદ પહેલાં તે જવું હશે; શેઠ હોય તે બધું જુવે–જાણે!” પૂનમચંદ શેઠે ચા-પાણી ફગટિયાં તે નહિ જાય, એ શંકામાં કહ્યું.
શેઠાણીએ સેનાને ચાવીને ઝૂમ કેડેથી કાઢીને ફરીથી ત્યાં ભરાવતાં કહ્યું: “પ્રભુદાસ શેઠ ક્યાં પારકા છે? વળી મારો ભાઈ ઓઘડ માહિતગાર છે. ને વળી આમાં ખરું તે બૈરીને જ જવાનું ને જાણવાનું ! ભાયડાએ તે પાછળથી કંકુમાં પાણી મેળવવાનું !”
“ખરી વાત છે, બેનની !” પાછળ ઊભેલા ડામર શેઠે કહ્યું. જવાનું કરિયાણું ને કરિયાવર ! એમાંય આજકાલના જુવાનિયા તે કરિયાણું જ જુએ. કાળીકૂબડી હોય ને ગમે તેટલે કરિયાવર લાવે, પણ કરવાની શું? મુંબઈમાં રહેવાનું છે !'
ડામરના સામાન્ય લાગતા આ વાક્ય વખતચંદ શેઠને કાળઝાળ લાગણી જન્માવી. પિતાની દીકરી શશિકલા જરા વર્ણ શ્યામ હતી. એમને વહેમ પડ્યો કે ડામર મારા પર તીર તાકે છે. વળી એની છોકરી રૂપાળી, દેખાવડી છે, એમ આ રીતે કહેવા માગે છે! એમને પિત્ત ઊછળી આવ્યો.
“બધું જવું પડે, અલ્યા ડામર! એકલી રૂપાળીને કંઈ બજારમાં ઊભી રાખી ઈનામ લેવાનું નથી.'
એ હું ક્યાં કહું છું, શેઠ સાહેબ ? બાકી હા, શેઠિયાની છોડીઓ - હમણું નાટક-ચેટકમાં ભાગ લે છે, પગે ઘૂઘરા બાંધી નાચે છે. એમને ઈનામ મળતું હશે. બાકી અમારી દીકરીને તે ઘરબહાર પગ મૂક કે !”
ચર્ચા વધુ ગંભીર થઈ જાત, પણ પ્રભુદાસ શેઠ વચ્ચે પડ્યા. એમણે સામાન માટે ઘોડાગાડી મેંઘી પડતાં, હાથલારી બાંધી ને ડામર સાથે એને રવાના કરી. મેટરમાં ઓઘડ અને શણગાર શેઠાણીને