________________
સેનાની મરઘી
૩૭
પાસેથી શીખ્યા, એ અણઉકેલ્ય કેયડે રહ્યો છે. પણ જ્યારે પ્રભુદાસ શેઠ એમ કહે કે બે પડકમણની ચોપડી સિવાય છેલ્લાં બત્રીસ વર્ષમાં કંઈ પણ સાહિત્યને સ્પર્યો હોઉં તે હરામ, ત્યારે તે આ બધું માન તેમને જ આપવું ઘટે!
અને એનું પ્રત્યક્ષ પ્રમાણ સ્ટેશન પર હાજર રહેલા નાગરિક હતા. વખતચંદ શેઠ પિતાની મોટર સાથે હાજર હતા. મોટરને ખાસ ઉલ્લેખ આ જમાનામાં યોગ્ય નથી એ અમે જાણીએ છીએ. પણ વખતચંદ શેઠની મટર પડદામાં રહેનારી પવિનીની જેમ ભાગ્યે જ બહાર દેખાતી. કઈ માગવા આવે તે બરાબર એ જ વખતે પિન્ટેલ ખૂટી પડે. ને વખતચંદ માગનારની સામે આ સરકારની રીતિનીતિ માટે એવી ચર્ચા ચલાવે કે પેલે આવનાર માગવાની વાત ભૂલી જાય. કોઈ ભલે માણસ પેટ્રેલ લઈને આવે તે શેફર જ ગૂમ થાય. અને પછી હાલના માથે ચઢેલા નાલાયક કરે માટે એવું પુરાણ ચલાવે કે ન પૂછો વાત ! કોઈ વળી માથાને થઈ ને શેફર અને પેટ્રોલ બને લઈને આવે છે, શેઠ વળી નવી તરકીબ અજમાવી કહે, “ભાઈ! પેટ્રેલની ટાંકી કાણી છે. અડધે રાખે તે હું ન જાણું !” વખત જોઈને જ ઊગતા ને આથમતા ચંદ્ર જેવા વખતચંદ શેઠની ચકચકિત મોટર આજ સ્ટેશન પર હાજર હતી. નક્કી કોઈ સારા મહેમાન આવે છે, એવી રેલવેને નોકરેને ખાતરી થઈ ગઈ હતી.
શહેરના પૂનમચંદ શેઠ ચા-પાણી ને નાસ્તા સાથે હાજર હતા. ભેગી શેઠનું ઘર અવાવરુ હોવાથી જમવાનું પણ પિતાને ત્યાં રાખ્યું હતું. કેઈની બળતી આંગળી પર ઘૂંકવાના પણ પૈસા લે એવા પૂનમચંદ, આજ સાટાપેંડા લઈને આવ્યા હતા. અને એવા તે બીજા બેત્રણ સદ્ગહ હતા, જે કદી કોઈને બે સારા શબ્દ બોલાવવામાં ઘસાઈ જતા, તે આજ મીઠી મધુરી વાત કરી રહ્યા હતા.
આ બધા પ્રતાપ કેનો હતો? દીકરીને ! ઉકરડીને! સાપના
