________________
કુચન ને કામિની
૧૫
તરફ મનમાં અભાવે હાત તે! તમારી પેટના દીકરાથીય સવાઈ ચાકરી શું કામ કરત?'
- ખરેખર, શું કામ કરત ? એવી શી ગરજ તમારે મારી હતી? અને સારું ઔષધ કડવુ જ હાય છે ! ' મનસુખલાલે વ્યવહારુ ખની
વાત કરી.
• સે। વર્ષના કરે ભગવાન તમને ! કાઈ એ મને એળખી હાય તે તમે ! બાકી તમારા સસરાય મને નથી સમજી શકવા ! એ તે મને કહે છે કે સ્ત્રી કાંચનની સગી, પુરુષ કામિનીને સગા ! જોકે બિચારા જીવ ચાપડીએ બહુ વાંચે છે, એટલે આવું આવું બોલે, પણ આપણે તે દુનિયાદારીના જીવ ! ’
‘ દુનિયાદારીના જીવ ! ’મનસુખલાલને સાસુજીતુ તત્ત્વજ્ઞાન ભારે ચ્યું. એક ન બનવાજોગ વાત બની ગઈ, મની એ ન બનવાની નથી. હવે એને રાજ રાજ સભારી શા માટે દુઃખી થવું ? શાણા માણસે તે આગળના વિચાર કરવા જોઈએ ! અને એ વિચારમાં ઊંડા ઊતરતાં મનસુખને લાગ્યું કે સ્ત્રી—અને તે પણ બહેન, મા કે ભાજાઈ નહિ—પણ પત્ની—માણસના જીવનમાં અનિવાય છે !
જુએ, મનસુખલાલ ! ધરતુ માણસ એ ઘરનું માણસ ! સુખેદુ:ખે એ ધર જાળવીને બેસે, રાગ-શાકમાં એ કામ આવે ! પેટની દીકરી ગમે તેવી તેય પારકું ધન! વીરી ગમે તેવી વહાલસેાયી હાય તાય ઓશિયાળી ! સાસરિયાં સારાં હાય ને મેાકલે તે આવે ! એ માગ્યું માણસ કહેવાય. વખત થાય કે ચાલી નીકળે. સુખમાં સા સગાં દુઃખમાં એક ધરનું માણસ! એ તમને છેાડીને કયાં જવાનું હતું ? મેં ઘણા તમારા જેવા જોયા છે. વખત હોય ત્યારે ડાડમાં રહે ને પછી એવા પિલાય કે વાત પૂછે નહિ ! આજ એ ાટલા માટે લેટ મને આપી જાય–કાલે ખીજાને ! આંખ-માથુ દુઃખે તે પડયા રે ખાટલામાં! પાવળુ પાણી પણ પાડેાશી પાય તે પિવાય ! જેનાં માં
