________________
કંચન ને કામિની
૧૧
વધુ તે શું કહું ? પણ મારી કાચી કળી જેવી દીકરી “આશા 'ની છેલ્લી આશામાં જે વચ્ચે આવશે, એને માથે ચાર હત્યાનાં પાપ !”
દલીલ એવી અદ્ભુત હતી, શાપ એવા ભારે હતા કે મનમાં બધું સમજવા છતાં સહુએ છૂટા પડવામાં સાર જે. નગ્ન સત્યની તલવાર પર કપાઈ મરવા કઈ તૈયાર નહોતું, અને સંસારમાં સ્ત્રી સામે થવું અકારું હતું. એક સ્ત્રીએ ભલભલા પુરુષોને મેદાનમાંથી મારી હઠાવ્યા !
મેદાન હરીફથી સાફ થયું એટલે સાસુજીએ જમાઈ તરફ લક્ષ આપ્યું. બીજે દિવસે શહેરમાંથી દાક્તરને લાવ્યા. દાક્તરે દરદ અને દરદી તરફ પૂરું લક્ષ આપીને કહ્યું :
દવા તે આપું છું. બનતાં સુધી સારું થઈ જશે. બાકી તે મનનું ભારણ ભારે છે. જે મૂછ વળી જશે તે ગાંડપણ વળગશે; ગાંડપણ આવશે તે મૂછ વળી જશે.”
દાક્તરને આ અભિપ્રાય આશાની બહેન મેનાએ સાંભળે. એણે શરમાતા શરમાતાં માને કહ્યું :
મા, ગાંડાને વરું ?”
“તે શું મેં બધી મહેનત નકામી કરી ! ખાર પર લીંપણ કર્યું? આશાને જોઈને તે તું કહેતી કે મા, મારેય આવું ઘર જોઈએ. મૂખ, સેનાની ખાટે હીંચવાનું છે. કેઈ બીજી આવશે તે પછી સાવરણીની. સળીય નહિ મળે, અને તારામાં તારાપણું હશે તે ગાંડેય ડાહ્યો થઈ જશે. સતી સુકન્યાની વાત જાણતી નથી ? ઘરડા વ્યવન ઋષિનેય જુવાન ક્ય.. અને રે દાક્તર શું કહેતા હતા ? જે તે ખરી, મારાં દવાદારૂ ગાંડાને ડાહ્યો કર્યો છૂટકે કરું છું ને! પેટનાં જયાંનું તે કોઈ મા. ભૂવું નહિ વાંછે ને, અભાગણ!” શબ્દમાં હેત ને ઠપકે બંને સાથે હતાં.
