________________
૨૩૨
કંચન ને કામિની પ્રેમી છે. સીતાને રામ તેમ તમે મારા છો. ચાલે, બીજે સ્થળે ચાલ્યાં જઈએ. ચાલે, તમારી જીવનભરની દાસી બની રહીશ, તમારી ચરણસેવામાં મારું સર્વસ્વ છાવર કરીશ!” પણ ભલા થઈને આ પાપ આચરવાનું ન કહેશે.
નાદાન સ્ત્રીને ક્યાં ખબર હતી, કે એનું સર્વસ્વ લુંટાઈ ગયું હતું! એ રસ્તાની ભિખારણ પાસે છાવર કરવા જેવું બાકી પણ શું બચ્યું હતું? વળી બીજે ગામ ભાગી છૂટ્ટીએ તે આજકાલના સમયમાં જ્યાં વર્ષે હજારે પંતુજીઓ નિપજતા હોય ત્યાં નવી નોકરી મળે પણ ક્યાંથી ? ને વિના નેકરી પેટ ભરાય પણ ક્યાંથી ? છતાં ઉપસ્થિત વિદ્ધને શાન્ત કરવા મેં યત્ન કર્યો,
પાપને પુણ્ય એ તે હંબગ છે. આ પુર ણીઓએ પેટની રોજી રળવા ઊભાં કર્યો છે. શેઠિયાઓનાં પાપ ઓછાં છે? છતાં સુખી નથી ? કસાઈઓ ઓછી કતલ કરે છે? છતાં શું એમનાં જણાં જીવતાં નથી? છતાંય કાન્તા, જા, કાલે આપણે બધો વિચાર કરી લઈશું. જરા પણ ગભરાતી નહીં.'
કાન્તા ચાલી ગઈ વિષયની શરાબ પી મસ્ત બનેલે હાથી ગળા-ફાંસામાંથી છૂટવા પગ નીચેની-દરની ગરીબ કીડી માટે ક્યાંથી વિચાર કરે? સંસારનાં કામ કેટલીકવાર મન મારીને પણ કરવાં પડે છે. શું કરવું તે બધું મનમાં વિચારી લીધું મનમાં જરાયે અનુકંપા વગર, જરાયે દયા વગર!
ભાઈ, સંસારમાં એકલા લાગણીવેડા ન ચાલે! કોઈ વાર કહેર હૈયે ફરજ પણ બજાવવી ઘટે!
[ ]. - રેવાશંકરભાઈ! જરા કાન્તાબેનને કાબૂમાં રાખે. કૃપાશંકર કાકાએ વધારે લાડમાં રાખ્યાં પણ આખરમાં સ્ત્રી જાત. મારે ત્યાં