________________
૨૨૦
કંચન ને કામિની સુશીલાને આવા બેવફા પતિને હૈયામાં સ્થાન આપતાં ધ્રુજારી આવતી. બંનેને પૈસાની ખુમારી ને સ્વમાનની લડત હતી. આ બધું બંનેને હંમેશાં ભૂખ્યા રાખી ઘેર ઘેર ભટકાવતું. નવલના મેહાયેલા - હૃદયમાં સુશીલાએ આસન જમાવ્યું હતું. સુશીલાના હૃદય સિંહાસન પર કદી કોઈ, તે કદી કઈ હતું, પણ નવલ તરફ એને વધુ ચાહ હો.
તરછોડાયેલી માણેક આંસુના સાગરમાં હતી.
પણ ત્યાં તો બધે પાસે પલટાયો. પ્રકૃતિએ પલટાવ્યો કે પાપે પલટાવ્યો તે કેણ જાણે ? પાપને તો નવલ હવે જુદી રીતે નિહાળતા. દિવસોથી નવલનું શરીર કંઈક શિથિલ હતું. મનને બહેલાવવા આજે સિનેમામાં ગયા. મણ ત્યાંય થિયેટરના બોકસમાં એક સજન સાથે બેઠેલી સુશીલાને અધરદાનને આનંદ લૂંટતી જોઈ.
ચોકાબંધનમાં ન માનનાર નવલને આજે ન જાણે કેમ, પણ આ ન રુચ્યું. માનસિક કમજોરીનું પણ કારણ હોય ! ઉદાર નવલ સંકુચિત વિચાર કરી રહ્યો :
આ શું? દેહનેય આટઆટલો વ્યાપાર હશે કે? દિલનાં યે આટઆટલાં વેચાણ હશે કે? દેહની ભૂખ કદીયે નહિં છીપતી હોય? અને માણસને દેહ સિવાય આત્મા જેવું કંઈ નહિ હોય?”
નવલને સિનેમાના પડદા ઉપર માણેક ને સુશીલા બંને દેખાયાં. બંનેને એ ત્રાજવામાં તળી રહ્યોઃ એક ભૂખી છતાં સંતોષી ! એક ભરપેટ પામનારી છતાં સદા ભૂખડીબારશ! એક તરફ સ્વયંસંપૂર્ણ પ્રેમ, બીજી તરફ સદા સંતપ્ત કામ!
નવલે સુધરેલી સુશીલાના દેહ ઉપર નિરુદ્યમી અજગરની મહાસુધા વ્યાપેલી જોઈ. જુનવાણી માણેકના દેહ ઉપર આત્મભોગને સાગર હિલોળા લેતો દેખાયો.