________________
મનની મેનકા
૧૬૯
ગાનારાં પક્ષીઓ ઠેર ઠેર ટહુકતાં કૂદતાં હતાં. સુદર હવા, મનેારમ કુદરતઃ ઊગતા સૂર્યનાં આછાં આછાં કુકુછાટાં સમય જ એવા સુંદર હતા કે જાગીરના નાકરાને કામ કરવામાં પણ મજા આવી રહી હતી. મન મૂકીને ગાવાનું ગમે એવે દિવસ હતા.
આ વિશાળ જાગીરના સ્વામી, ઃ વન ’માં પ્રવેશ કરી રહેલા ઉમરાવલિના અમીર ટોલ્સ્ટોય, સાહામણી કુદરતનું દર્શન કરતા ફરી રહ્યા હતા. એમને ભલે સ્વભાવ, ઊંચું દિલ ને વખાણવાયેાગ્ય ચારિત્ર્યની સુવાસ બધે મહેકતી હતી.
ખેતરના એક ખૂણે થાડે દૂર નાનુ એવું ઉપવન આવેલું હતું. એ ઉપવનના એક ખૂણે કામ કરનારા કરે માટે ચાલતું નાનુંશું રસાયું હતું. રસોડાના ધુમાડિયા વાટે ધુમાડાના ગોટા આકાશમાં વાદળનગરી રચતા હતા.
જાગીરના સ્વામી, આ ભલા ઉમરાવ બધું જોતા જોતા રસાડા · તરફ આવ્યા. પ્રવેશદ્વાર પર ઊભા રહીને અંદર ચાલતું કામ નિહાળી રહ્યા. રસોઇયા ને રસાઇવા પોતાના કામમાં મશગૂલ હતાં. અચાનક આ વૃદ્ધ ઉમરાવની નજર એક ચપળ રસોઈયણ ઉપર પડી.
એ એના કામમાં મસ્ત હતી. એના ગેારા મજબૂત હાથ થાકવા વગર કામ કર્યે જતા હતા. એના ભરાવદાર માંસલ મુખ પર કારણ વગરનું સ્મિત રમ્યા કરતું હતું. એ નવયુવતી હતી. તંદુરસ્તીનું તેજ એની કાયા પર ચમકથા કરતું હતું. એનાં અંગ અજબ ઊગતી મદભરી જુવાનીના ભારથી લચકાતાં હતાં. છટાથી એ કામ કરી રહી હતી.
વૃદ્ધ ઉમરાવ એએક ક્ષણ ત્યાં ઊભા રહ્યા, તે પછી ધીરે ધીરે ચાલ્યા ગયા. એએક ક્ષણ પછી તેમના દિલમાં એ ચપળ રસોઇયણનુ કંઈ પણ સ્મરણ નહેાતું. સુંદરીઓનાં રૂપનાં ‘સ્મરણાં' કે શમણાં રાખવા જેવી ઉંમર પણ નહેાતી.
'
