________________
हीरसौभाग्यम्
[सर्ग १४ श्लो० १०९-११२
નિકંદન કરનાર આ બાદશાહના ભયથી નાસી ગયેલા દિપાલે પણ હજુ સુધી દિશાએના છેડાને છેડી શકતા નથી. તે ૧૦૯
निजानुकूलीभवतां तनूमतां सुधालतेव व्रतिचक्रवतिनः । प्रविभ्रतां स्वप्रतिकूलतां पुनर्विषस्य शाखीव समुन्मिषत्यसौ । ११० ॥
हे व्रतिचक्रवर्तिनः, असावकब्बरो निजस्यात्मनोऽनुकूलीभवतां सेवाहेवाकिभावं भजतां तनूमतां नराणां राजसामन्तादयः सर्वेऽपि तनूमन्त एवेति । सुधालता अमृत वल्लिरिव समुन्मिपति जीवातुरिवोदेति । पुनरसौ साहिः स्वस्यात्मनः प्रतिकूलतां विलोमभाव प्रद्विष्टभाव प्रबिधतां विद्विषतां विषस्य श्वेडस्य कालकूटस्य शाखी वृक्षः किंपाकतरुः समुन्मिषत्युद्गच्छति ॥
કાઈ
હે સૂરીન્દ્ર, અકબર પિતાને અનુકૂલ બનનાર રાજા, સામત આદિ સેવકે માટે અમૃતવેલ છે અને પિતાથી પ્રતિકૂળ થનારને માટે કાલકૂટ વિષના વૃક્ષ સમાન છે. જે ૧૧૦
यदात्मनोा परमेश्वरा इवागताः स्थ साक्षादुपकर्तुमगिनाम् । इदं विदन्त्येव मुनीन्दवो हृदा द्विरुक्तितुल्यं पुनरावयोर्वचः ॥ १११ ॥
हे मुनीन्दवः, यत्कारणायमुामस्मिन् भूमीलोके अङ्गिनां साक्षात्प्रत्यक्षीभूय प्रकटमुपकारं कर्तुं विघातुं साक्षात्स्वरूपेण । उत्प्रेक्ष्यते-परमेश्वरा इवागताः जगन्नाथा इव स्वयं सभायाताः स्थ वर्तध्वे । ततः कारणादिदमस्मदुक्त साहिस्वभावादिक सर्व हृदा स्वमनसा कृत्वा हृदि सम्यग्विमृश्य सर्व च श्रीमन्तो विदन्त्येव । यतः परमेश्वरत्वं ततः सर्वज्ञत्वमप्यास्ते तेन जानन्त्येव । पुनरावयोर्वचः साहिस्वरूपनिरूपणवचन विरुक्तितुल्यं पुनर्भाषणसाधारणं केवलं पिष्टपेषणमेव ॥
પ્લેકાર્થ
હે મુનીન્દ્ર, આપ આ જગતમાં પ્રાણીઓના ઉપકાર માટે આવેલા સાક્ષાત્ પરમેશ્વર છે ! અને સર્વવતુના જ્ઞાતા છે તે અમારું આ વારંવારનું કથન પિષ્ટપષણતુલ્ય છે. જે ૧૧૧ /
स्ववत्तदादत्त समस्तपुस्तकं स्थितौ गदित्वेति पुरः प्रभोरुभौ । ततो विनेया अपि तदबभाषिरे निवार्यते कैः स्वयमागतेन्दिरा ॥ ११२ ॥
