________________
सर्ग १७ : श्लो० १७८-१७९ ]
हीरसौभाग्यम्
८६५
પ્લેકાર્થ
સર્વે શ્રાવકેએ પિતાના ખભા ઉપરથી ઉતારીને માંડવીને આમ્રવૃક્ષની નીચે મૂકી. તે આમ્રવૃક્ષ જાણે પૃથ્વીરૂપી લક્ષ્મીના મસ્તક ઉપર નીલમણિથી બનાવેલું છત્ર ન હોય.
॥१७७ ॥
संस्कारोपस्करमथ तत्रानिन्युर्जना गतोत्साहाः। चन्दनदलिकादिममिव गीर्वाणाः सार्वनिर्वाणे ॥१७८ ॥
अथ संस्कारभूमौ मण्डपिकाया आनयनानन्तरं गतोत्साहाः शिथिलोधमा उद्यमरहिताः । 'उत्साहः प्रगल्भता । अभियोगोधमौ प्रौढिः' इति हैम्याम् । जनास्तत्र संस्यारोचितसहकारतरुसमीपभूमौ संस्कारोपस्करं सूरिशरीरसंस्कारकरणसमुदायमानिन्युरानयन्ति स्म । सं. स्कारोपस्करं किंभूतम् । चन्दनदलिकादिमं श्रीखण्डकाष्ठप्रमुखम् । क इव । गीर्वाणा इव । यथा देवा विगतोचमाः सन्तः सार्वस्य जिनस्य निर्वाणे सिद्धिविधाने तहत्तमसंस्कारोपस्कर मेरुभूमेश्चन्दनादिकमानयन्ति ॥
પ્લેકાર્થ
તીર્થકર ભગવંતના નિર્વાણમાં નિરુત્સાહી બનેલા દેવે જેમ ચંદન વગેરે લાવે તેમ નિરુત્સાહી શોકાતુર બનેલા શ્રાવકે ચંદનનાં લાકડાં આદિ અગ્નિસંસ્કારને સામાન साव्या. ॥१७८॥
व्यालानुषगवशतो वसतेर्वनान्ते
पुष्पश्रिया फलभरैरपि वन्ध्यभावात् । आगान्मुमूर्षुरतिदुःखगणेन गन्ध
सारः किमत्र तिथिसंख्यमणप्रमाण ॥ १७९॥
अत्र संस्कारभूमौ तिथीनां पञ्चदशकर्मवादिनां संख्या मानं येषां तादृशानां चत्वारिंशत्सेरप्रमाणानां मणानां मानविशेषाणां प्रमाण यस्य । पञ्चदशमणा इत्यर्थः। गन्धसारश्चन्दन आगात् । उत्प्रेक्ष्यते-अतिदुःखगणेन अत्यभ्यधिकानां हृदरंतुदानां दुःखानामसातानां हि० सौ० १०९