Page Text
________________
सर्ग १४ श्लो० ५६-५८]
हीरसौभाग्यम्
४८९
શ્લોકાથી હે રાજન, લેભાન્ય મનુષ્ય પર્વતના શિખર ઉપર આરોહણ કરે છે, સમુદ્રનું ઉલંઘન કરે છે, ભયંકર જંગલમાં પરિભ્રમણ કરે છે અને પિતાના પ્રાણને પણ તૃણપ્રાયઃ ગણે છે તે બધું વધતી જતી લેતૃષ્ણાને આભારી છે. જે પ૬
वहन्ति पञ्च व्रतिनो महाव्रतान्यमूनि वक्त्राणि मृगाङ्कमौलिवत् । भजन्ति दन्तद्वितयीं गज इवापरामिमां देव पुनव्रतद्वयीम् ॥ ५७ ॥
हे साहे, व्रतिनो नियमवन्तः साधवः अमूनि प्राणातिपातविरमण-मृषावादविरमणअदत्तादानविरमण-विषयभोगविरमण-परिग्रहविरमणलक्षणानि पञ्चसंख्याकानि महाव्रतानि मेरुव(रुद्धराण्य तिशायिनो नियमान वहन्ति धारयन्ति । किंवत् । मृगाङ्कमौलिवत् । यथा चन्द्रशेखरः शिवः पञ्चप्रमाणानि वक्त्राणि वदनानि बिभर्ति । 'पञ्चमुखोऽष्टमूर्तिः' इति हैम्याम् । अथ वा 'महामृगारिवत्' इति पाठः । यथा मृगाणां हस्तिनामरयः केसरिणः पञ्च वक्त्राणि बिभ्रति । ‘पञ्चास्यो नखरायुधः' इति हैम्याम् । हे देव, पुनः साधवः इमामग्रे वक्ष्यमाणामपरां पञ्चमहाव्रतानि उपरितनी व्रतद्वयीं भजन्ति श्रयन्ते । के इव । गजा इव । यथा हस्तिनो दन्तद्वितयी दन्तकोशयुगलं दधते ।। इति पञ्चमहाव्रतस्वरूपम् ।।
શ્લોકાર્થ
રાજન, જેમ શંકર પાંચમુખને ધારણ કરે છે તેમ સાધુએ, પ્રાણાતિપાત વિરમણ વ્રત, મૃષાવાદ વિરમણવ્રત અદત્તાદાન વિરમણવ્રત, મૈથુનવિરમણવ્રત અને પરિગ્રહ વિરમણ વ્રતરૂપ પાંચમહાવ્રતોને ધારણ કરે છે, અને તે ઉપરાંત જેમ હાથીઓ બે દંતશૂલને ધારે છે તેમ બીજા પણ બે તેને વહન કરે છે. કે પ૭
निशाशनं नीतिजुषा निषिध्यते परिप्लुतापानमिवावनीपते । निशाशनेभ्योऽपि वरं विहंगमा निशि त्यजन्तो यतिवज्जलाशने ॥ ५८ ॥
___हे अवनीपते, नीतिजुषा न्यायधर्मवता धर्मे सुनिष्ठावता पुरुषेण परिप्लुतापानं मदिरापानमिव । 'गन्धोत्तमाकल्पमिरापरिप्रुताः' इति हैम्याम् । निशाननं रात्रिभोजनं निषिध्यते निवार्यते स्वयं नाद्रियते । हे नृपते, निशायां रात्रावशनं भोजन येषां ते निशाशना रात्रिभोजनास्तेभ्यो जनेभ्यः सकाशात् विहंगमाः पक्षिणोऽपि वरं समीचीनाः । वरमिति समीचीनार्थोऽपि दृश्यते । यथा सिन्दूरप्रकरे-वरं क्षिप्तो हस्तः कुपितफणिनो हि० सौ. ६२
| SR No. | 005969 |
| Book Title | Heersaubhagya Mahakavyam Part 03 |
| Original Sutra Author | Devvimal Gani |
| Author | Sulochanashreeji |
| Publisher | Kantilal Chimanlal Shah |
| Publication Year | 1979 |
| Total Pages | 444 |
| Language | Gujarati, Sanskrit |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 9 MB |