________________
८१८
होरसौभाग्यम्
[सर्ग १७ : श्लो. ९३
અભ્યાહત, ઉદુભિનક, માલાપહત, આઠેક અનિસૃષ્ટિ અને અપૂરક એ સોળ ગૃહસ્થથી 64न्न थयेसा; यात्रीहष, इतीहाप, निमित्तोष, भा७४, पनी५४, विहिसा, औष, भान, माया, सोम, सस्तव, पश्चात्सतव, विधाोष, मत्रहीष, यू हीष, भने योगोष को सण साधुसावीथी 64-1 2येला; शति, भक्षित, म.नक्षित, पिडित, सहत, દાયક, ઉન્મિશ્ર, અપરિણત, લિપ્તષ અને છદિતષ એ દશ ગૃહસ્થ અને સાધુ ઉભયથી ઉત્પન્ન થયેલા કુલ ૪૨ દષ) જેમ શત્રુરાજા શત્રુઓનો મૂળમાંથી ઉછેર કરે તેમ આચાર્યદેવ આ કર દેન મૂલથી જ નિષેધ કરતા હતા. વળી આહાર કરતી વખતે સંયેજના, અપ્રમાણ, ઈંગાલ, ઘૂમ અને અકારણ આ માંડલીના પાંચ દે પણ સેવતા ન હતા. જે ૯૨ .
अंहोगुहामाभरणानि भिक्षोः किं द्वादशानां प्रतिमारमाणाम् । तपांसि यो द्वादशभेदभिन्नान्यपूपुषत्कायमशूशुषञ्च ॥ ९३॥
यो भगवान अनशन-मूनोदरिका-वृत्तिसंक्षेप-रसत्याग -काय श-संलीनताः इति षडविध वाद्य तपः। तथा प्रायश्चित्त-विनय-वैयावृत्त्य-स्वाध्यान-ध्याय-कायोत्सर्गाः इति षोढा आभ्यन्तर तपः । षट् बाह्यानि षडाभ्यन्तराणीति द्वादशभिर्भेदैः प्रकारः भिन्नानि पार्थक्यभाञ्जि तपांसि अपूपुषत् पुष्णाति स्म । उत्प्रेक्ष्यते-भिक्षोः साधोः प्रति अलेपाहारैक भक्तपानसत्का प्रथमा एकमासस्य, द्वितीयाद्वि मास्याः, तृतीया त्रिमास्याः, चतुर्थी चतुर्मास्याः, पश्चमी पञ्चमास्याः, षष्ठी षण्मास्याः, सप्तमी सप्तमास्याः । पूर्वविधिः सर्वास्वपि प्रायाः। अष्टमी सप्तरात्रिका । तत्र चतुर्विधाहारनिषेधकचतुर्थाः। तथा ग्रामावहिः कायोत्सर्गकरणम्। नवमी सप्तगत्रिकी । उत्कटिकासनेन दण्डासनेनेवास्थानम् । दशमी सप्तरात्रिको । साष्टमभक्ता चतुर्विहारप्रत्याख्यान च गोदुहिकासनेनावस्थानाम् । एकादशी पकरात्रिकीत्युच्यते परममष्टमभक्तेन पूर्यते चतुर्विधाहारप्रत्याख्यानं च तृतीये दिने । ग्रामावहिः कार्योत्सर्गकरणम् । द्वादश्यपि अकरात्रिकी। पर चतुर्विधाहारत्यागाष्टमभक्तेन पूर्यते तत्रानिमेषनेत्राभ्यां कायोत्सर्गकरणम् । इत्थं सूत्रोक्त विधिविधानात्प्रतिमानां द्वादशसंख्याकानां प्रतिमारमाणां श्रमणानुष्ठानविशेषलक्ष्मीणामाभरणानीव भूषणानीवापृपुषत । किंभूतानां प्रतिमारमाणाम् । अंहोद्रुहामंहसां दुरन्तदुरितानां द्रुहां द्रोहकारिकाणां मूलादुच्छेदविधायकानां च पुनर्यों मुनीन्द्रः काय स्वशरीरमशूशुषत् विकटोत्कटतपोभिः कृत्वा शोषयति स्म । कृशीकृतवानित्यर्थः ॥
લેકાર્થ
આચાર્યદેવ અનશન, ઉદરિ, વૃતિ ક્ષેપ, રસત્યાગ, કાયફલેશ અને સંસીનતા, એ બાહ્ય અને પ્રાયશ્ચિત્ત, વિનય, વૈયાવૃત્ય, સ્વાધ્યાય, ધ્યાન અને કાયોત્સર્ગ એ છે