________________
८०४
हीरसौभाग्यम्
[सर्ग १७ : श्लो० ६९-७०
શ્લેકાર્થ
હાથી ઉપર આરૂઢ થયેલા વિવિધ પ્રકારનાં આભૂષણોથી સુશોભિત કુમારે શુભતા હતા; તે જાણે પર્વત ઉપર ઊગેલા પ્રવાલ અને પુછપની પંક્તિ વડે શોભતા બાલવૃક્ષ न सय ! ॥१८॥
काश्चित्कुमार्यः शिबिकां श्रयन्त्यो माणिक्यभूषा वपुषा वहन्त्यः । कुतूहलाद्भवलयं भजन्त्यो विमानयाना इव नाकिकन्याः ॥ ६९॥ .
काश्चित्कुमार्यो लघुकन्यकाः भान्ति तदवसरे शोभन्ते । किं कुर्वन्त्यः। शिबिकां याप्ययान श्रयन्त्यः परिचरन्त्यः । शिबिकाधिरूढा इत्यर्थः । पुनः किं कुर्वन्त्यः । माणिक्यानां रत्नविशेषाणां भूषा अलंकारान् वपुषा स्वशरीरेण वहन्त्यो धारयन्त्यः । 'वृता विभूषामणिरश्मिकार्मुकः' इति नैषधे । उत्प्रेक्ष्यते-कुतूहलात्कौतुकाझ्वलय मेदिनीमण्डल भजन्त्यः सेवमाना आश्रयन्त्यः। विमानेन देवयानेन यान गमन' यासां तादृश्यो नाकिकन्या देव. कुमारिकाः इव । यथा इन्द्रस्य । 'तनयस्तु जयन्तः स्याजयदत्तो जयश्च सः। सुता जयन्ती तविषी ताविष्युच्चैःश्रवा हयः ॥ इति हैम्याम् ॥
શ્લેકાર્થ
શિબિકામાં બેઠેલી, મણિમાણેકના અલંકારોથી સુશોભિત કુમારિકાએ ભતી હતી, તે જાણે દેવવિમાનમાં બેસીને કુતૂહલથી પૃથ્વી ઉપર ફરવા માટે આવેલી દેવકુમારિકાએ न डाय! ॥१ ॥
गत्या जितोऽनेन किमभ्रकुम्भी द्रष्टुं तमीत्युत्सुकितोऽब्धिमध्यात् । किमीयिवानेष तदन्ववायः शृङ्गारितास्तत्र गजा विरेजुः ॥ ७० ॥
तत्र तस्मिन् संमुखागमनसमये श्वङ्गारिताश्च श्रङ्गारभूषणते लचामराद्याडम्बरैरलंकृताः गजा हस्तिनो विरेजुः शोभन्ते स्म । उत्प्रेक्ष्यते-इत्यमुना प्रकारेण इति हेतो; त सरि द्रष्टुं प्रेक्षितुमुत्सुकित उत्कण्ठितः सन् अब्धिमध्यात्समुद्रान्तगलादेष प्रत्यक्ष लक्ष्यमाणः तस्यैराव णस्य अन्यवायो गजघटारूपो वंशः किमीयिवान आगत इव । ऐरावणस्य समद्रमध्यादत्पन्नविनिःसृतत्वेन तद्वंशस्यापि सद्भावः संभाव्यते एव । यदुक्त नषधेऽपि-'पयोनिलीनाभ्रमका मकावलीरदाननन्तोरगपुच्छसच्छवीन्' इति । तथा समुद्रस्यापि अत्र सामीप्यादियमुत्प्रेक्षा