________________
७४४
हीरसौभाग्यम्
[सर्ग १६ श्लो० १०९
हे मारुदेवदेव, त्वं जय । त्वं किंभूतः । घन इव मेघवत् अमृत निःशेयस सलिलं च तस्य तेन वा विभूति सपति शोभा वा भगतीति । चिणप्रत्यये भाकु । तथा अतिशये सर्वेभ्यश्चराचरेभ्योऽभ्यधिकतया धीरो देशनासमये गभ्भीरो वा ध्वनिर्वाग्विलासो गर्जितं गर्जारवो यस्य । पुनः किंभूतः । जलजवत शङ्ख इव । 'ततः प्रियोपात्तरसेऽधरोष्टे निवेश्य दध्मौ जलज कुमारः' इति रघुवंशे । निर्गतमञ्जनं रागद्वेषोपलेपो रजोवगुय्ठन वा यस्माद्यस्य वा तत्त्वेनोदितः कथितः प्रादुर्मूतो बा । पुनः किंभूतः । जलजवत् शङ्खत्रिरेख इव विशुद्धा निष्पापो निर्मलश्च आशायेो मनेा मध्य च यस्य सः। पुनः किंभूतः । सुधारस: पियूषमिव सकलानां त्रिभुवनभवनादरवर्तिनां जन्तूनां प्राणिना जीवातुको जीवनौषधम् । पुनः किंभूतः जगति निश्वे भवभृते। भविकजीवान् भवात्ससारात्तारयन संसारपरपारवर्तिमुक्तिनगरी प्रापयन् । किंवत् । पोतावत् । यथा पोतो यानपत्रमम्बुधेः समुद्रमध्याञ्जनान् सांयात्रिकलो. कान्निस्तारयति ॥
કલેકાર્થ
મેઘની જેમ અમૃત (મોક્ષ) રૂપી જલ વડે પરિપૂર્ણ ધીર અને ગંભીર ધ્વનિવાળા, રાગદ્વેષરૂપી કરજનાં નાશથી શંખની જેમ પ્રગટ થયું છે. નિરંજન પણ જેમને, કમલની જેમ નિર્લેપ ચિત્તવૃત્તિવાળા, અમૃતની જેમ ત્રણે ભુવનના છ માટે સંજિવની ઔષધિ સમાન, તેમજ પાન પાત્રની જેમ ભવ્ય જીવોને અગાધ સંસારરૂપી સમુદ્રથી પાર કરનારા એવા હે ભગવંત, આપ જયવંતા વર્તો. ૧૦૮ |
जयेश इव कालभिच्छ्रितशिवश्च मृत्युंजयो
वहभिरवलम्बतां गगनवत्पदं ज्योतिषाम् । युगादिसमये पुनर्जगदशेषसृष्टिं सृजन्सरोजतनुजन्मवत्कलमराललीलागतिः ॥ १०९॥
हे सुरभीनत्दनकेतन जिन, त्व जय सर्वेभ्योऽप्युत्कृष्टतया प्रवर्तस्व । त्वं किंभूतः । कालभित् काल कलियुग मिनत्तीति । विप्प्रत्यये । पुनः किंभूतः । श्रित शिवकल्याण महानन्दश्च । पुनः किंभूतः । मृत्यु मरण जयतीत जरामरणरहितत्वात्सिद्धत्वाच्च । क इव । ईश इव । यदा शंभुरपि कालनामान दानव भिनत्तीति । तथा श्रिता अर्धाङ्गीकृता शिवा पार्वती येन । तथा मृत्युजयनाम लोके अनाद्यन्तत्वात् वर्तते । पुनः किं कुर्वन । गगनवदाकाशवत् निगतः अबलम्ब आलार आश्रयो वा यस्मात्तस्य भावस्तत्तां वहन्धारयन् पुनज्योतिषां तेजसां पृष्ठधर्ति मामण्डलभावहृहनक्षत्रतारकाणां च पदं स्थानम् । पुनः किं कुर्वन् । सृजन विदधत् । काम् । जगदशेषसृष्टिं जगतां भुवनजनानामशेषां समस्तां कुलशिल्पशिक्षकादिकां सर्गरचनाम् । क्क् । युगस्यादौ सर्वलौकिकव्यवहारप्रक