________________
७३६
हीरसौभाग्यम्
[सर्ग १६ श्लो० ९७
શ્લેકાર્થ સંઘના માણસોએ સોનાચાંદીનાં પુષ્પ અને મોતીઓ વડે તીર્થકર ભગવંતની જેમ રાયણવૃક્ષને વધાવ્યું. (રાયણવૃક્ષના પ્રત્યેક પાંદડા, શાખા અને પ્રત્યેક ફૂલે દેવાધિષ્ઠિત છે.) ત્યારે વર્ષાકાળમાં જેમ મેઘની ધારા જલવૃષ્ટિ કરે તેમ રાયણવૃક્ષે સંઘપતિના મસ્તકે દૂધની વૃષ્ટિ કરી. / ૯૬
असावपि किमक्षयाजनि न सिद्धशैलाश्रया
दनन्तयतिनः शिवश्रियमवापुरस्यास्तले । युगादिजिनपादुका किमधिदेवतास्या मरुद्वीव विहितेहिता श्रियमुवाह राजादनी ॥९७॥
मन्त्रतन्त्रविद्यानां विविधाः सिद्धयो यस्य स सिद्ध उच्यते । तादृशश्चासौ शैलश्च शैलनामा कश्चित्सिद्धपुरुषः शत्रुजयपर्वतश्च तस्याश्रयो नित्याङ्कस्थायुकत्वेन संश्रयस्तस्माकारणादसावपि राजादन्यपि। उत्प्रेक्ष्यते-अक्षया सर्वदेव विद्यमानत्वाद्वा क्षयरहिता किमजनि जातेव । पुनरस्या राजादन्यास्तले मूलसंनिधौ भूमिभागे अनन्ता अन्तातीता यतिनः साधवः। मत्वर्थीय इन्प्रत्ययः । 'ब्रह्मशर्मभरचारुयतीव' इति नैषधे। शिवं मोक्षमवापुर्लेभिरे । पुनस्यास्तले अधोभूमिभागे युगादिजिनपादुका ऋषभदेवपादद्वन्द्वप्रतिमा आस्ते । उत्प्रेक्ष्यते-अस्या राजादन्या अधिदेवता किमधिष्ठात्री देवीव । पनर्या विहितं निष्पादितम् । पूरितमित्यर्थः। ऐहिकमिहलोकसंबन्धि पुत्रकलावैभवादिकमामुष्मिक परलोकसंबन्धि स्वर्गापवर्गादिमभीहितं यया तादृशोव वर्तते । केव । मरुद्गवीव । यथा काम धेनुः कृतजनाभिलषिता भवति तादृशी सा राजादनी शोभामुवाह वहते स्म ॥
લેકાર્થ
જેની નીચે રહીને અનંતા શ્રમણે શિવલક્ષ્મીને વર્યા છે, તેવી રાયણ સિદ્ધાચલને આશ્રયીને રહેવાથી શું અક્ષય નહીં બની હોય! અર્થાત અક્ષય બનેલા રાયણવૃક્ષની નીચે યુગાદિદેવની પાદૂકા શોભાને ધારણ કરે છે, તે જાણે દેવાધિષ્ઠિત કામધેનુ ન હોય ! ! ૯૭ !
विहारमिव संमदाबतिवसुंधरावासवः
प्रदक्षिणयति स्म तत्प्रथमतीर्थकृत्पादुकाम् । जिनाधिपमिवाध्वनि द्रुमपरम्परा तं तदा
ननाम किमु भक्तितः फलभरांच्च राजादनी ॥९८॥
