________________
४७६
हीरसौभाग्यम्
[सर्ग १४ श्लो० २८-३२
શસ્ત્રો ધારણ કર્યા નથી અને કસાઈની જેમ કદીપણ કઈ જીવની હિંસા કરતા નથી એવા પરમાત્માએ હસ્તિની જેમ સંસારરૂપી પિંજરાને છિન્નભિન્ન કરી નાખ્યું છે તે જ સાચા આરાધ્યદેવ છે. ૨૮ ૨૯ો છે ૩૦ છે
परिग्रहं यो जलमम्बुदाविलं मरालवन्मुश्चति सद्म संसृतेः। प्रबोधशालीनिह यः प्ररोपयेत्कृपारसापूरितमानसावनौ ॥ ३१॥ प्रवर्तको यः सुगतेश्च दुर्गतेय॑नक्ति मागौं रविवच्छुभाशुभौ । भवात्तरन्स्वेन परांश्च तारयस्तरीव वाधों गुरुरीदृशः स्मृतः ॥ ३२ ॥
हे साहे, यः संसृतेः संसारस्य सद्म गृहभूतं परिग्नहं धन-धान्य-क्षेत्र-वस्तु रूप्यसुवर्ण-कुप्य-द्विपद-चतुष्पदरूपं नवविधमपि स्वयमात्मना मुञ्चति जहाति । किंवत् । मरालवत् । यथा राजहंसः अम्बुदेन प्रावृषेण्यप्रबलजलधरवारिवर्षणेन जम्बालजलप्लवागमनेनाधिलं पङ्किलीकृतं जलं सरसीसलिलं त्यजति । 'गङ्गानीरमपि त्यजन्ति कलुषं ते राजहंसा वयम्' इति सूक्ते । पुनर्यः कृपारसेन कारुण्यामृतेन पूरितायां भरितायां पूर्णीकृतायां वा मानसं भविजनमन एवावनि मिस्तस्यां प्रबोधाः सम्यग्ज्ञानानि त एव शालयः कलमास्तान्प्ररोपयेत् वपेत् । जलभूतभूमौ हि शालय उप्यन्ते इति स्थितिः । पुनर्यों रविवत्सूर्य इव शुभाशुभौ समीचीनासमीचीनौ मार्गों पन्थानौ व्यनक्ति प्रकटयति । किंभृतौ मागौं । सुगतेः स्वर्गापवर्गस्य, तथा दुर्गतेनरकतिर्यक्त्वादिकुगते: प्रवर्तकः । हे साहे, ईदृश ईदृग्लक्षणो गृह्णाति तत्त्वं सम्यग्मार्ग च स्वयं विज्ञाय भव्यजन्तूनुपदिशतीति गुरुः स्मृतः शास्त्रेषु कथितः । किं कुर्वन् । भवात्संसारात् स्वेनात्मना तरन्पारं प्रागुवन च पुनः परानन्यान् भविकांस्तारयन्नुत्तारयन् परपारं प्रापयन् । केव । तरीव । यथा नौर्वाधौं
द्रे स्वेन तरति पारे गच्छति परान् स्वाश्रितान् लोकांश्च तारयति परतीरं लम्भयति ।। युग्मम् ॥ इति गुरुस्वरुपम् ।
લેનાથ
હે રાજન, જે ગુરુએ કાદવયુક્ત સરેવરને રાજહંસ જેમ ત્યાગ કરે તેમ સંસારના घरसमान धन, धान्य, क्षेत्र, १२तु, याही, सुवर्ष, ७५, ना४२२०४२ मा ५६ भने ગાયભેંસ આદિ ચતુષ્પદરૂપ નવ પ્રકારના પરિગ્રહને ત્યાગ કર્યો છે. કૃપારસરૂપી જલથી પરિપૂર્ણ ભવ્યજીના મનરૂપી પૃથ્વીમાં સમ્યગૂજ્ઞાનરૂપી શાલિનું વપન કરે છે. સૂર્યની જેમ સુગતિ-દુર્ગતિરૂપ શુભાશુભ માર્ગને બતાવે છે અને જે ગુરુ નાવની જેમ સંસારરૂપ સમુદ્રને સ્વયં પાર કરે છે અને આશ્રિતોને પાર કરાવે છે તે જ સાચા ગુરુ છે. છે ૩૧ ૩૨૫