Page Text
________________
६५४
हीरसौभाग्यम्
[सर्ग १५ श्लो० ५२-५४
यासाम् । पुनः किंभूताः । गुरुतराण्यभ्रंलिहानि अत्युन्नतानि पर्वतलक्ष्म्याः कुचरूपाणि स्तना एव वा कूटानि शिखराणि यासाम । पुनः किंभूताः। स्फाराः स्फुरन्तः जनगणैः श्रवणराकर्ण्यमाना मुक्ता अनेकानगारकोटीकलितपुण्डरीकगणिद्रविडवालिखिल्लरामशाम्बप्रद्युम्नपाण्ड. वादिका मुक्तात्मानः सिद्धास्तेषामावल्यः श्रेणयो यासु । मुक्ताशब्देन मुक्तात्मानः प्रोच्यन्ते । यदुक्तं चम्पृकथायाम्-'ता एव निवृतिस्थानमहं मन्ये मृगेक्षणाः। मुक्तानामास्पदं येन तासामेव स्तनान्तरम् ॥' इति । 'निर्वृतिर्मोक्षः सुखं च मुक्तानां मौक्तिकानां च' इति तट्टिप्पनके । अस्याद्रेरपि सिद्धक्षेत्राभिधानात् । 'कर्करकर्करेष्वनन्ताः सिद्धाः' इति श्रुतेश्च । पक्षे दीप्यमानमौक्तिकमालाकलिताः । पुनः किंभूताः। मदेन क्षीबतया सुरखेचरप्रक्ररप्रकारोऽपि तत्सर्वर्तुकस्मितयत्सहकारसरसमञ्जरीपुञ्जास्वादोद्धटिताकुण्ठकण्ठकुहरोदितामन्दानन्दान्मदतया वा पटवः प्रगल्भा ये पिकाः कोकिलास्तेषां तद्वद्वाचा मधुरपञ्चमालापललितगिरो यासु यासां वा । पुन: किंभूताः । चम्पकानां विकसितकुसुमपुञ्जपिञ्जरीभूतनुतनहेमपुष्पकत रूणां श्रोणीभिः पङ्क्तिवता गौराः काञ्चनरुचः। 'गौरं तु पीतश्वेतयोः' इत्यनेकार्थः । पीतवर्णाः। युग्मम् ॥
લેકાર્થ
શત્રુંજ્ય પર્વતની ભૂમિ યુવતિની જેમ આચરણ કરતી હતી. યુવતિઓ ગજગામિની હેય. આ પર્વતમાં આમતેમ ઘૂમતા હાથીઓનું ગમનાગમન છે. પર્વતની ભૂમિ મધ્યભાગ રૂપી મેખલા વડે શેભે છે, સુવર્ણનાં મધ્યપ્રદેશરૂપ કડાને ધારણ કરે છે, મેરૂપી જેનાં કેશપાશ છે, વિવિધ જાતનાં રને તેનાં આભૂષણે છે, કમલની મૃણાલ તેના બાહુ છે, વિકસ્વરપત્ર તેનાં નેત્રો છે, બિંબફલ તેના અધર છે, ચંદનવૃક્ષની સુવાસ તેનું વિલેપન છે, પર્વતના છેડા તેના પગ છે, અતિઊંચા શિખરે તેના સ્તન છે, પુંડરિક દ્રાવિડ, વારિખિલ આદિ મુકત અનર્ગારે તેના હાર છે, પટુ કોકિલની વાણી તેને મધુરસ્વર છે, તેમજ ચંપક વૃક્ષની પંકિત તેને ગોરે દેહ છે, આવી રીતે પર્વતની ભૂમિ સ્ત્રીની જેમ શોભતી હતી. એ પર છે ૫૩ છે
विकचकुसुमपीतस्फीतिमज्जातिजातो
परिपरिमललुभ्यल्लोलमत्तालिमाला । खगपरिवृढपृष्ठाधिष्ठितारिष्टदस्योरुपमितिमिह शैलाखण्डलेऽलंचकार ॥ ५४॥
इहास्मिन् शत्रुजयनाम्रि शैलाखण्डले गिरीन्द्रे विफचानि विनिद्राणि कुसुमानि पुष्पाणि यस्मिन् तथा पीतत्वेन स्फीतिमद्दीप्यमानमथ वा पीतं हारिद्रवर्ण काश्चिजातयः श्वेताः काश्चिच्च पीता अपि स्युरिति स्फीतिमत्प्रवर्धमानं यजातीनां मालतीनां जातं वृन्दं
| SR No. | 005969 |
| Book Title | Heersaubhagya Mahakavyam Part 03 |
| Original Sutra Author | Devvimal Gani |
| Author | Sulochanashreeji |
| Publisher | Kantilal Chimanlal Shah |
| Publication Year | 1979 |
| Total Pages | 444 |
| Language | Gujarati, Sanskrit |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 9 MB |