________________
Ras
६३८
हीरसौभाग्यम्
[सर्ग १५ श्लो० २६-२८
અવાજને અનુસરતા રાગને સાથ આપનારી વીણાઓ વડે કીર્તન કરતા કિન્નરોના શ્રમને દૂર કરવા માટે જાણે શત્રુંજય પર્વત રંભા (કેળ)ના વૃક્ષના સુંદર પત્રરૂપી વીંઝણા पडे पी नडाय ! ॥२६॥
गलदमलमरन्दोन्मादिरोलम्बरावा
कुलकलदलमालोनिद्रसान्द्र द्रुभौधः । रणरण कितचेता वेश्मनीवात्र तस्थौ
मुदिर इव रिरंसुर्विद्युतात्मीय पत्न्या ॥२७॥ गलद्भिः सर्वतु निवासवत्त्वेन समकालविकसितसकलकुसुमसमृहेभ्यो निःसरद्भिः अमलैंविशदैः सुखादुभिर्मरन्दैः कुसुमरसैरुन्मादिनां मकरन्दबिन्दुपानोन्मत्तीभूतानां रोलम्बानां मधु. कराणां रावगंञ्जारौराकुला विहस्ता निर्झरभृताः शब्दायमानाः । तथा कलानां मनाज्ञानां दलानां पत्राणां मालाः श्रेणयो येषु तादृशास्तथोन्निद्रा विकसिताः पल्लवपत्रपुष्पफलकरिताः जाता अत एव सान्द्राः स्नेहलच्छाया ये द्रुमा बृक्षास्तेषामेाघ. समूहोऽत्र शत्रुजययाद्रो तस्थो स्थितिमातनुते स्म । उत्प्रेक्ष्यते-मुदिरे। मेघ इवागत्य स्थितवान् । कुत्रात्र कस्मिन्निव । वेश्मनीव यथा कश्चिद्गृहे गत्वा तिष्ठति । मुदिरः किंभूतः । रणरणकमौत्सुक्यं जातमस्मिनिति रणरणकित तादृश चेतो यस्य । अत एव पुनः किं कर्तुमिच्छुः । रिरंसु रन्तुमिच्छु । कया। विद्युता सौदामिन्या । किंलक्षणया । आत्मीयया निजसंबन्धिन्या पत्न्या सहचर्या स्त्रिया । 'चिरविलसनात्खिन्नविद्युत्कलत्रः' इति मेघदूते ॥
લોકાથ
શત્રુંજય પર્વત સમકાળે વિકસ્વર થયેલાં પુષ્પમાંથી ઝરતા નિર્મલ રસનું પાન કરવામાં ઉન્માદી બનેલા ભ્રમરના અવાજથી વ્યાપ્ત અને મનહર પાંદડાઓના સમૂહવાળાં ગીચ વૃક્ષની શ્રેણી શોભે છે, તે જાણે પિતાની પ્રિયતમા વિદ્યત્ સાથે વિલાસ કરવા ઉત્સુક બનેલે મેઘ પિતાના ઘરની જેમ આવીને રહ્યો ન હોય! છે ૨૭
मरमुदितमृगेन्द्रारब्धरावाः प्रतिश्रु
न्मुखरितशिखरौघा मेघोष द्विषन्तः । विमलधरणिभर्तुर्विश्वतीर्थेश्वरत्वा
भ्युदितहृदवलेपैहुकृतानीव भान्ति ॥२८॥
मदेन क्षीबतया मुदितैः प्रहृष्टमनेाभिः मृगेन्द्र कण्ठीरवैः आरब्धा उपक्रान्ताः स्वेच्छया शयनसमये पाचपरावर्तने विहिता रावाः श्वेडतानि सिंहनादाः भान्ति शोभन्ते । स्वतन्त्र